Tractatus Sive Physiologia Nova De Magnete, Magneticisque Corporibus Et Magno Magnete tellure : Sex libris comprehensus / a Guilielmo Gilberto Colcestrensi, Medico Londinensi ... [Rostochii] : Hallervordius ; Sedeni : Typis Götzianis, 1628
Inhalt
Vorderdeckel
Exlibris
Titelblatt
Praefatio.
Ad Lectorem Candidum, & Magneticae Philosophiae studiosum praefatio.
Widmung
Verborum Quorundam Interpretatio.
1 Gulielmi Gilberti De Magnete.
1 Liber I.
1 Cap. I. Veterum Et Recentiorum Scripta de Magnete, & commemorata tantùm quaedam, opiniones variae, & vanitates.
9 Cap. II. Magnes Lapis Qualis Sit, Et De eius inventione.
13 Cap. III. Magnes Habet Distinctas Naturali potestate partes, & polos virtute conspicuos.
15 Cap. IV. Polus Lapidis Quis Sit Borealis: Et quomodo discernitur à Meridionali.
17 Cap. V. Magnes Attrahere Videtur Magnetem in positione naturali: in adversa verò fugat, & in ordinem reducit.
19 Cap. VI. Magnes, Tam Venam Ferri Attrahit, quàm ferrum ipsum excoctum & conflatum.
20 Cap. VII. Ferrum Quid Sit, Et Ex Qua materia & eius usus.
27 Cap. VIII. Ferrum Quibus In Terris Et regionibus nascitur.
29 Cap. IX. Vena Ferri Trahit Venam Ferri.
30 Cap. X. Vena Ferri Polos Habet, Et Acquirit, & disponit sese ad mundi polos.
31 Cap. XI. Ferrum Conflatum, Non Excitum magnete, ferrum trahit.
32 Cap. XII. Ferrum Longum Disponit Se, Etiam non excitum magnete, in Boream & Meridiem.
33 Cap. XIII. Ferrum Excoctum Habet In Se Boreales, & Australes partes certas: vigorem magneticum, verticitatem, & vertices destinatos, seu polos.
34 Cap. XIV. De Magnetis Aliis Viribus, Et medicinali proprietate.
35 Cap. XV. Ferri Vis Medicinalis.
38 Cap. XVI. Quod Magnes Et Vena Ferri Idem Sunt, ferrum veró ab utriusq[ue] extractum quiddam, & coetera metalla à suis venis: omnesq[ue] magneticas virtutes, in ferro tàm vena ipsa, quàm conflato esse sed imbeciliores.
42 Cap. XVII. Quod Globus Terrae Sit Magneticus, & magnes & quomodò apud nos magnes lapis telluris vires primarias omnes habeat, tellus verò iisdem potentiis in mundo directione certâ constat.
47 Liber II.
47 Cap. I. De Motionibus Magneticis.
48 Cap. II. De Coitione Magnetica, Primumque de succini attractione, sive veriùs corporum ad succinum applicatione.
63 Cap. III. De Magnetica Coitione, Quam Attractionem appellant, opiniones aliorum.
67 Cap. IIII. De Magnetica Vi Et Forma, Quae sit, deque coitionis causà.
74 Cap. V. Vigor In Magnete Quómodo Inest.
78 Cap. VI. Quomodo Magnetica Ferramenta, & minores magnetes conformant se ad terrellam, & ad tellurem ipsam, & ab illis disponuntur.
79 Cap. VII. De Potentia Virtutis Magneticae & naturâ in orbem extensibili.
80 Cap. IIX. De Telluris, Et Terrellae geographiâ.
81 Cap. IX. De Aequinoctiali Circulo Telluris & terrellae.
81 Cap. X. Meridiani Telluris Magnetici.
82 Cap. XI. Paralleli.
82 Cap. XII. Horizon Magneticus.
83 Cap. XIII. De Axe Et Polis Magneticus.
83 Cap. XIIII. Cur In Polo Ipso Coitio Firmior Sit, quàm in aliis partibus mediis inter aequatorem & polum, & de proportione virium coitionis in diversis terrae & terrellae partibus.
85 Cap. XV. Virtus Magnetica Concepta In Ferro magis apparet in bacillo ferreo, quàm in rotundo, quadrato, aut alterius figurae ferramento.
85 Cap. XVI. A Vigore Magnetico Motiones Fieri solidis interiacentibus corporibus, deq[ue] interpositione laminae ferreae.
88 Cap. XVII. De Magnetis Casside Ferrea, Qua polum [virtutis ergò] armatur, eiusq[ue] efficientiâ.
89 Cap. XVIII. Magnes Armatus Non Induit Ferrum excitatum maiore vigore, quàm intermis.
90 Cap. XVIIII. Magnete Armato Fortior Est Unitio: hinc pondera graviora attolluntur: coitio verò non fortior, sed plerumq[ue] imbecillior.
90 Cap. XX. Magnes Armatus Magnetem armatum attollit, qui tertium etiam ducit, quod item fit licet minor virtus in primo fuerit.
90 Cap. XXI. Interposita Charta, Aut Alio Medio, magnes armatus non plùs attollit, quàm intermis.
91 Cap. XXII. Quod Magnes Armatus Ducit Ferrum non magis quàm intermis: Et quod fortiùs unitur ferro armatus, ostenditur magnete armato & Cylindro ferreo polito.
92 Cap. XXIII. Magnetica Frusta Vis Motum Facit ad unitatem, & unita firmiter connectit.
93 Cap. XXIV. Ferrum Intra Orbem Magnetis Positum in aëre pendulum haeret, si propter impedimentum appropinquare non possit.
94 Cap. XXV. Exaltatio Virtutum Magnetis.
96 Cap. XXVI. Quare Maior Appareat Ferri Et Magnetis amor, quàm magnetis cum magnete, aut ferri cum ferro, iuxta magnetem, intrà orbem virtutis?
97 Cap. XXVII. Centrum Virtutum Magneticarum in tellure, est telluris centrum. Et in terrellâ, lapidis centrum.
98 Cap. XXIIX. Magnes Non Ad Statum Punctum, aut polum tantùm allicit magnetica, sed ad omnem partem terrellae, praeter aequinoctialem cingulum.
99 Cap. XXIX. De Virium Varietate Propter quantitatem seu molem.
100 Cap. XXX. Ferri Figura Et Moles Valet In coitionibus plurimùm.
101 Cap. XXXI. De Longo Et Rotundo Lapide.
101 Cap. XXXII. Problemata Quaedam, Et experimenta magnetica, de coitione, & divortio, & motu iusto magneticorum.
105 Cap. XXXIII. De Diversatione Robobris, Et motus coitionis, intra orbem virtutis.
107 Cap. XXXIV. Cur Magnes In Polis Suis Diversa ratione robustior sit: tàm in Borealibus regionibus, quàm Australibus.
108 Cap. XXXV. De Instrumento Perpetui Motus ab authoribus commemorato, per attractionem magnetis.
109 Cap. XXXVI. Robustior Magnes Quomodo cognoscatur.
110 Cap. XXXVII. Usus Magnetis In Eo Quod Ferrum affectat.
111 Cap. XXXVIII. De Aliorum Corporum Attractionibus.
114 Cap. XXXVIIII. De Corporibus Mutuo Se pellentibus.
116 Liber Tertius.
116 Cap. I. De Directione.
120 Cap. II. Dirigens Virtus, Seu Versoria [Quam verticitatem dicimus] quid sit, quomodo magneti insit, quomodò ingenita acquiritur.
123 Cap. III. Quomodo Ferrum Verticitatem acquirat per magnetem, & quomodo verticitas illa amittitur & immutatur.
125 Cap. IIII. Cur Ferrum Tactum Acquirit Contrariam verticitatem, & cur ferrum à Septentrionalis lapidis latere vero tactum, movetur in Septentiornes telluris, à ver Meridionali in Meridiem; non Septentrionali puncto lapidis affrictum ad Austrum vertitur, & Australi ad Boream, ut falsò omnes qui de magnete scripserunt existimabant.
129 Cap. V. De Tactu Ferrorum Diversarum figurarum.
130 Cap. VI. Contrarius Qui Videtur Motus magneticorum est iusta ad unitatem confluentia.
131 Cap. VII. Destinata Verticitas Et Disponens facultas componunt magnetica, non vis attrahens convellensvè, nec coitio sola validior aut unitio.
132 Cap. VIII. De Ferramentorum Super Eundem polum magnetis discordiis, & quomodò convenire possunt & iunctim constare.
133 Cap. IX. Figurae Directoriae Conversionum varietates indicantes.
136 Cap. X. De Immutatione Verticitatis Et proprietatum magneticarum, sive de vigaris à magnete exciti alteratione.
137 Cap. XI. De Affrictu Ferri Super Magnetem in mediis locis inter polos, & super terrellae Aequinoctialem.
138 Cap. XII. Quomodo Verticitas Existit In ferro quovis excocto magnete non excito.
141 Cap. XIII. Cur Nullum Aliud Corpus Praeter magneticum verticitate imbuatur ex attritione magnetis, & cur nullum corpus virtutem illam immittere & incitare valeat, noso magneticam fuerit.
143 Cap. XIV. Situs Magnetis Nunc Supra, Nunc infrà corpus magneticum in aequilibrio suspensum, neq[ue] virtutem, neq[ue] verticitatem magnetici corporis immutat.
144 Cap. XV. Poli, Aequator, Centrum, In Integro permanent, & stabiliter perstant: ex diminutione, & partis alicuius separatione variant, & alias sedes acquirunt.
145 Cap. XVI. Si Meridionalis Pars Lapidis Imminuta fuerit, aliquid etiam detrahetur de virtute Borealis partis.
146 Cap. XVII. De Usu Et Praestantia Versoriorum: & quomodo versoria ferrea directoria horologiorum, tùm nauticae pyxidis fila confricentur, ut validiorem acquirant verticitatem.
150 Liber Quartus.
150 Cap. I. De Variatione.
154 Cap. II. Quod Variatio Ab Inaequalitate eminentium telluris partium efficiatur.
156 Cap. III. Variatio Uniuscuiusque Loci constans est.
158 Cap. IV. Arcus Variationis Non Immutatur aequaliter pro locorum distantiis.
158 Cap. V. Insula In Oceano Variationem non mutat, ut neq[ue] magnetum metalla.
159 Cap. VI. Quod Variatio Et Directio Sint A dispositione vi telluris, & convertibili magneticâ naturâ, non ab attractione, aut coitione, aut aliâ occultâ causâ.
161 Cap. VII. Cur Variatio Non Sit Maior A Laterali illâ causâ quam hactenus observata fuit, quae raro visa est duo puncta nauticae pixidis attigisse, nisi propè polum.
162 Cap. VIII. De Pyxidis Nauticae Usitatae Compositione, & de diversitate pyxidum diversarum gentium.
164 Cap. IX. An Longitudo Terrestris inveniri possit per variationem.
166 Cap. X. Cur Variis In Locis Prope Polum, variationes sint multò ampliores, quàm in minore Latitudine.
167 Cap. XI. Cardani Error Quaerentis Distantiam centri terrae â centro mundi per motum Herculei lapidis; 5. de proportionibus.
168 Cap. XII. De Variationis Quantitae Inveniendâ: quantus sit arcus Horizontis à Meridiani intersectione arcticâ, aut antarcticâ, ad magnetici ferri respectum.
172 Cap. XIII. Observationes Variationis A Navigantibus, plerumq[ue] sunt variae & incertae: partim ab errore & inscitiâ, & instrumentorum imperfectionibus, partim à mari rarò ità tranquillo, ut umbrae aut lumina iustè in instrumentis constare poßint.
174 Cap. XIV. De Variatione Sub Aequinoctiali lineâ, & propè ipsam.
174 Cap. XV. Variatio Magnetici Ferri In Mari magno Aethiopico, & Americano, ultrà aequatorem.
175 Cap. XVI. De Variatione In Nova Zembla.
176 Cap. XVII. Variatio In Mari De Zur.
176 Cap. XVIII. De Variatione In Mari Mediterraneo.
177 Cap. XVIIII. Variatio In Mediterraneis Continentibus magnis.
177 Cap. XX. Variatio In Oceano Orientali.
178 Cap. XXI. Quomodo Deviatio Versorii Propter locorum distantias intenditur & remittitur.
180 Liber Quintus.
180 Cap. I. De Declinatione.
184 Cap. II. Diagramma Declinationum Ferri magnetici exciti, in variis sphaerae positionibus, & horizontibus telluris, in quibus nulla est variatio declinationis.
186 Cap. III. Instrumentum Ostensivum, Virtute lapidis indicans gradus declinationis, ab uniuscuiusque latitudinis horizonte.
187 Cap. IV. De Versorii Conveniente Longitudine super terrellam, pro declinatione.
188 Cap. V. Quod Declinatio Ab Attractione magnetis non sit, sed à virtute disponente, & convertente.
190 Cap. VI. De Proportione Declinationis pro latitudinis ratione & de causa eius.
191 Cap. VII. Diagrammatis Conversionis Magnetici ferri ratio.
192 Cap. VIII. Diagramma Conversionis Magnetici ferri, declinationem magneticam indicans in omni latitudine, & ex conversione & declinatione, latitudinem.
195 Cap. IX. Demonstratio Directionis, Aut Variationis à verâ directione, simul cum declinatione, unico tantùm in aquâ motu, à disponente virtute & convertibili.
196 Cap. X. De Declinatinis Variatione.
196 Cap. XI. De Formali Actu Magnetico sphaericè effuso.
199 Cap. XII. Vis Magnetica Animata Est, Aut animam imitatur, quae humanam animam dum organico corpori alligatur, in multis superat.
203 Liber Sextus.
203 Cap. I. De Telluris Globo Magno Magnete.
204 Cap. II. Magneticus Axis Telluris Invaribilis permanet.
206 Cap. III. De Terrestris Globi Diurna Revolutione magnetica, adversus primi mobilis inveteratam opinionem, probabilis assertio.
213 Cap. IV. Terram Circulariter Moveri.
218 Cap. V. Terrae Motum Negantium Rationes, & earum confutatio.
223 Cap. VI. De Causa Definiti Temporis, Integrae conversionis telluris.
225 Cap. VII. De Telluris Magnetica Natura primariâ, quâ poli eius à polis eclipticè dirimuntur.
226 Cap. VIII. De Praecessione Aequinoctiorum à magnetico motu polorum telluris, in circulo Zodicaci arctico & antarctico.
229 Cap. VIIII. De Praecessionis Aequinoctiorum & obliquitatis Zodicaci anomalia.
Index Captium.
Index Verborum Et Rerum memorabilium, quae in hoc opusculo continentur, per numeros denotatus, quorum prior librum operis, secundus caput, tertius faciem paginis designat.
Errata Typgraphica.
Instructio Ligatoris, quonam locorum figurae inscrenda sint.
Eintrag
Rückdeckel