Gwalther, Rudolf: IN ACTA APOSTO=||lorum per Diuum Lucam || descripta, Homiliae || CLXXV.|| AVTHORE || RODOLPHO GVALTHERO || TIGVRINO.|| ACCESSERVNT operi Indices duo rerum [...]. Zürich : Froschoviana officina, 1586
Content
Front cover
Title page
Widmung
Index Rerum Et Verborum Memorabilium, In His Homiliis & Annotationibus explicatorum.
Index Locorum Scriputrae, In His Homiliis Et Annotationibus Explicatorum.
1r In Acta Apostolorum Per Divum Lucam Descripta Rodolphi Gualtheri Tigurini Homiliae.
1r [Caput I.]
1r Homilia I. Priorem quidem sermonem fecimus, ô Theophile, de omnibus, quae coepit Iesus facere & docere ad eum usque diem, quo postquam mandata per Spiritum sanctum dedisset apostolis, sursum assumptus est.
3v Homilia II. Quibus [apostolis Iesus] etiam seipsum exhibuit viventem, postquam passus erat, idq[ue] compuribus argumentis, dum per dies quadraginta ab illis conspicitur, & disserit de regno Dei.
5v Homilia III. Et congregatis illis, pr[a]ecepit, ne discederent Hierosolymis, sed expectarent promissum patris, De quo (inquit) audivistis ex me: Quia Ioannes quidem baptizavit aqua: Vos autem baptizabimi spiritu sancto post dies hosce non multos.
8r Homilia IIII. Illi igitur cum convenissent, interrogabant illum, dicentes: Domine, an in tempore hoc restituis regnum Israeli? Dixit autem illis: Non est vestrum nosse tempora: & articulos temporum, quos pater in sua ipsius potestate constituit. Sed accipietis virtutem, cum spiritus sanctus advenerit super vos: & eritis mihi testes tam Hierosolymus quàm in tota Iudaea, & in Samaria, & usq[ue] ad extremum terrae.
11r Homilia V. Atq[ue] haec locutus, videntibus illis in altum sublatus est, & nubes subduxit illum ab oculis eorum. Quum autem essent defixis in coelu[m] oculis eunte illo, ecce viri duo astinerunt illis, amicti vestibus albis, qui & dixerunt: Viri Galilaei, quid statis intuentes in coelu[m]? Hic Iesus, qui assumptus est à vobis in coelum, sic veniet, quemadmodum ipsum vidistis euntem in coelum.
14r Homilia VI. Tunc reversi sunt Hierosolymam, à monte qui vocatur Oliveti, qui vicinus est Hierosolymae, distans sabbati iter. Et cum ingressi essent, ascenderunt in coenaculum, ubi mansitabant, nimirum Petrus & Iacobus, Ioannes & Andreas, Phlippus & Thomas, Bartholom[a]eus & Matth[a]eus, Iacobus Alphaei & Simon Zelotes, & Iudas Iacobi. Hi omnes persevarabant unanimiter in oratione & deprecatione cum mulieribus & Maria matre Iesu, & cum fratribus illius.
16v Homilia VII. In diebus illis exurgens Petrus in medio discipulorum, dixit: [erat autem turba nominum simul ferè centrum viginti.] Viri fratres, oportuit impleri scripturam hanc, quam praedixit spiritus sanctus per os Davidis, de Iuda, qui fuit dux iis qui comprehenderunt Iesum, qui & cooptatus erat in numerum nostrum, & sortitus erat partem ministerii huius. Et is quidem possedit agrum ex mercede iniquitatis, suspensusq[ue] crepuit medius, & effusa sunt omnia viscera eius. ...
19v Homilia VIII. Scriptum est enim in libro Psalmorum: Fiat habitatio eius deserta, & non sit qui habitet in ea. Et episcopatum eius accipiat alius. Oportet igitur ut ex iis qui nobiscum fuerunt congregati toto tempore, quo intravit & exivit inter nos Dominus Iesus, exorsus à baptismo Iohannis usq[ue] in eum diem quo assumptus â nobis, unus aliquis constituatur, qui sit unà nobiscum testis resurrectionis eius.
22r Homilia IX. Tunc statuerunt duos, Iosephum, qui vocabatur Barsabas, cognomine Iustum, & Matthiam: & precantes dixerunt: Tu Domine, qui novisti corda omnium, ostende utrum elegeris ex duobus his, qui accipiat sortem ministerii huius & apostolatus, ex quo Iudas excidit, ut abiret in locum suum. Et dederunt sortes eorum, & cecidit sors super Matthiam, & cooptatus fuit inter undecim apostolos.
24v Caput II.
24v Homilia X. Et dum compleretur dies Pentecostes, erant omnes unanimiter co[n]gregati in eodem loco. Et factus est repentè à coelo sonitus, quasi irruente flatu violento, & implevit totam domum, ubi sedebant. Et visae sunt illis dissectae linguae, tanquam igneae, seditq[ue] super unumquenque illorum, & impleti sunt omnes spiritu sancto.
27r Homilia XI. Et coeperunt loqui alienis linguis, prout spiritus dabat illis eloqui. Erant autem Hierosolymis habitantes Iudaei, viri religiosi, ex omni gente earum, quae sub coelo sunt. Vulgato igitur rumore hoc, convenit multitudo, & confusa est, quod audiret unusquisque sua lingua illos loquentes. Stupebant autem omnes ac mirabantur, dicentes inter sese ...
29v Homilia XII. Stans autem Petrus cum undecim, extulit vocem sua[m], & locutus est eis: Viri Iudaei, & omnes qui habitatis Hierosolymis: notum sit hoc vobis, & auribus percipite verba mea. Non enim ficut vos existimatis, isti ebrii sunt: est enim hora diei tertia. ...
32r Homilia XIII. Et dabo prodigia in coelo supernè, & signa super terram infernè, sanguinem & ignem, & vaporem fumi. Sol convertetur in tenebras, & Luna in sanguinem, priusquam veniat dies ille Domini magnus & illustris. Et erit, omnis quicunq[ue] invocaverit nomen Domini, salvus erit.
34v Homilia XIIII. Viri Israelitae audite verba haec: Iesum Nazarenum, virum à Deo approbatum erga vos virtutibus & prodigiis & signis, quae fecit per ipsum Deus in medio vestri, quemadmodum & ipsi scitis: hunc, inquam, definito concilio & praescientia Dei traditum, accepistis per manus iniquoru[m], & cruci affixum interemistis. Quem Deus suscitavit, solutis doloribus mortis, quatenus impossibile erat, ipsum ab illa teneri.
37r Homilia XV. David enim dicit de ipso: Providebam Dominum cora[m] me semper, quoniam à dextris est mihi, ne commovear. propter hoc laetatum est cormeum, & exultavit lingua mea, quin & caro mea requiescet in spe. Quoniam non derelinques animam meam in inferno, nec permittes ut sanctus tuus videat corruptionem. Notas mihi fecisti vias vitae: replebis me laetitia cum facie tua.
39v Homilia XVI. Viri fratres, licet libere dicere apud vos de patriarcha David, quod & mortuus est & sepultus, & sepulchrum eius apud nos est usq[ue] in hunc diem. Propheta igitur cum esset, & sciret, quod iureiurando iurasset sibi Deus, futurum ut de fructu lumbi ipsius, quoad carnem, Christus exoriretur ...
42v Homilia XVII. His verò auditis, compuncti sunt corde, & dixerunt Petro, & reliquis apostolis; Quid faciemus viri fratres? Dixit illi Petrus: Poenitentiam agite, et baptizetur unusquisq[ue] vestrum in nomine Iesu Christi, in remissionem peccatorum, & accipietis donum spiritus sancti: Vestra enim est promissio, & filiorum vestrorum, & omnium qui procul sunt, quoscunq[ue] ad vocaverit Dominus Deus noster.
44v Homilia XVIII. Plurimis etiam aliis sermonibus testificatus est & exhortatus, dicens: Servemini à generatione hac prava. Qui ergo libenter amplexi sunt sermonem eius, baptizati sunt, & additae sunt die illa animae circiter ter mille. Erant autem perseverantes in doctrina apostolorum, & communicatione, & fractione panis, & precibus. Obortus est autem omni animae timor, multaq[ue] prodigia & signa per apostolos edebantur.
47r Homilia XIX. Omnes autem credentes erant coniuncti, & habebant omnia communia: possessionesq[ue] & substantias vendebant, ac dividebant illa omnibus, prout cuique opus erat. Quotidie autem perseverantes unanimiter in templo, & frangentes, per domos panem, sumebant cibum in exultatione & simplicitate cordis, laudantes Deum, & habentes gratiam apud totum populum. Dominus autem quotidie addebat congregationi, qui salvi fierent.
49r Caput III.
49r Homilia XX. Simul autem Petrus & Ioannes ascendebant in templum circiter horam precationis nonam. Et quidem vir, qui erat claudus ab utero matris suae baiulabatur: quem ponebant quotidie ad portam templi, quae dicitur Speciosa, ut peteret eleemosynam ab introeuntibus in templum. ...
51v Homilia XXI. Et vidit eum omnis populus ambulantem ac laudantem Deum. Et agnoverunt illum, quod is esset, qui solitus erat ad eleemosynam sedere iuxta Speciosam portam templi. Et impleti sunt admiratione & stupore super eo quod acciderat illi. Cum verò claudus, qui sanatus fuerat, teneret Petru[m] & Iohannem, cucurrit totus populus ad eos in porticum, quae appellatur Solomonis, obstupefactus. ...
53v Homilia XXII. Deus Abrahami, Isaaci & Iacobi, Deus patrum nostrorum, glorificavit filium suum Iesum, quem vos tradidistis, & quem negatis coram Pilato, cum ille iudicasset absolvendum. Vos autem sanctum & iustum negavistis, & postulavistis, ut virum homicidam donaret vobis, authorem verò vitae interfecistis. ...
55v Homilia XXIII. Et nunc, fratres, scio quòd per ignorantiam fecistis, quemadmodum & principes vestri. Deus autem, quae praenuntiaverat per os omniu[m] prophetarum suorum, Christum passurum esse, sic implevit. Poenitentiam ergo agite, & co[n]vertimini, ut deleantur peccata vestra: ut cùm venerint tempora refrigerii à conspectu domini, & miserit eum, qui ante praedicatus est vobis, Iesum Christum ...
58r Homilia XXIIII. Moses quidem ad patres dixit: Prophetam vobis suscitabit Dominus Deus vester ex fratribus vestris, mei similem. Illum audietis iuxta omnia quaecunque locutus fuerit vobis. Erit autem, ut omnis anima, quae non audierit prophetam illum, exterminetur à populo. Quin & omnes prophetae à Samuele ac deinceps, quotquot locuti sunt, annuntiaverunt dies istos.
60r Homilia XXV. Vos estis filii prophetarum & testamenti, quod testatus est Deus patribus vestris, dicens ad Abraham: En in semine tuo benedicentur omnes familiae terrae. Vobis primum Deus, cum suscitavisset filium suum Iesum, misit eum benedicentem vobis, dum unumquenque convertit ab iniquitatibus suis.
62r Caput IIII.
62r Homilia XXVI. Loquentibus autem illis ad populum, supervenerunt illis Sacerdotes, & praefectus templi, & Sadducaei, aegreferentes quod ipsi docerent populum, & annunciarent in Iesu Christo resurrectionem ex mortuis, & iniecerunt eis manus, & posverunt in custodiam usq[ue] in crastinum. Erat enim iam vespera. Multi autem eorum, qui audierant sermonem, crediderunt: & factus est numerus virorum circiter quinq[ue] millia.
64r Homilia XXVII. Factum est autem postridie, ut congregarentur eorum principes & Seniores & scribae Hierosolymis, & Annas summus Sacerdos, & Caiaphas & Iohannes, & Alexander, & quicunq[ue] erant ex genere pontificio. Et cum statuissent eos in medio, interrogaverunt: In qua virtute, aut in quo nomine fecistis hoc vos? ...
66v Homilia XXVIII. Videntes autem Petri in dicendo libertatem & Iohannis, & reputantes quod homines essent illiterati & idiotae, mirabantur & agnoscebant eò quod cum Iesu fuissent. Hominem verò videntes ipsis astantem, qui sanatus fuerat, nihil habebant quod contradicerent. Iussis autem illis ex concilio secedere, conferebant inter se, dicentes ...
68r Homilia XXIX. At Petrus & Iohannes respondentes, dixerunt illis: An iustum sit coram Deo, vos potius audire quàm Deum, iudicate. Nos enim non possumus, quae vidimus & quae audivimus, non loqui. At illi additis minia dimiserunt eos, nihil invenientes cur punirent eos, propter populu[m]: quia omnes glorificabant Deum super eo, quod acciderat. ...
70r Homilia XXX. Illi autem cum audissent, unanimiter extulerunt vocem ad Deum, & dixerunt: Domine tu es Deus, qui fecisti coelum, & terram, mare & omnia quae in eis sunt. Qui per os Davidis servi tui dixisti: Quaere fremuerunt gentes, & populi mediati sunt inania? Adstiterunt reges terrae, & principes convenerunt in unum adversus Dominum, & adversus unctum eius. ...
72r Homilia XXXI. Et loquebantur sermonem Dei cum fiducia. Multitudinis autem credentium erat cor unum & anima una: nec quisquam aliquid eorum quae possidebat, dicebat suum esse: sed erant illis omnia communia. Et magna virtute reddebant apostoli testimonium resurrectionis Domini Iesu: magnaq[ue] gratia erat super omnes ipsos. ...
74v Caput V.
74v Homilia XXXII. Vir autem quidam Ananias nomine, cum Sapphira uxore sua vendidit possessionem, & subduxit de precio, conscia etiam uxore sua, & partem afferens ad pedes apostolorum posuit. ...
76r Homilia XXXIII. Intercessit autem circiter trium horarum spatium, uxor quoq[ue] ipsius, nesciens quid factum esset, ingressa est. Dixit autem illi Petrus. Dic mihi, num tanti agrum vendidistis? At illa dixit: Certè tanti. ...
77v Homilia XXXIIII. Et factus est timor magnus super totam ecclesiam, & super omnes qui haec audierunt. Per manus autem apostolorum signa fiebant & prodigia multa in populo. Et erant unanimiter omnes in porticu Solomonis. Aliorum autem nemo audebat se illis coniungere, sed magnificabat illos populos. ...
79r Homilia XXXV. Exurgens autem summus Pontifex, & omnes qui cum eo erant (qu[a]e erat secta Sadducaeorum) repleti sunt zelo, & iniecerunt manus in Apostolos, posueruntq[ue] eos in custodiam publicam. Angelus autem Domini nocte apervit ianuam carceris, & educens eos dixit: Ite, & stantes loquimini in templo populo omnia verba vitae huius. ...
81r Homilia XXXVI. Adveniens autem summus Pontifex & qui cum eo erant, convocarunt Concilium & totum Seniorum ordinem filiorum Israel, & miseru[n]t ad carcerem, ut adducerentur. Cum autem venissent ministri, non invenerunt eos. ...
83r Homilia XXXVII. Cum verò adduxissent illos, statuerunt coram concilio. Et interrogavit eos summus Pontifex, dicens: Annon praecipiendo praecepimus vobis, ne doceretis in nomine isto? Et ecce replevistis Hierosolymam doctrina vestra: & vultis adducere super nos sanguinem hominis istius. ...
85r Homilia XXXVIII. His auditis dissecabantur, & consultabant ut interficerent illos. Surgens autem quidam in Concilio Pharisaeus, nomine Gamaliel, legis doctor, preciosus toti populo, iussit paulisper apostolos educi foras: dixitq[ue] illis: Viri Israelitae, attendite vobisipsis quoad homines istos quid sitis facturi. ...
87r Homilia XXXIX. Parverunt illi, & cum advocassent apostolos, caesis praeceperunt, ne loquerentur in nomine Iesu, & dimisserunt eos. Et illi quidem ibant gaudentes à conspectu Concilii, quod digni habiti essent, qui pro nomine eius contumelia afficerentur. Et quotidie in templo & per singulas domus non cassabant docere & annuntiare Iesum Christum.
89r Caput VI.
89r Homilia XL. In diebus autem illis crescente numero discipulorum, ortum est murmur Graecorum adversus Hebraeos, quod despicerentur in ministerio quotidiano illorum viduae. Duodecim itaq[ue] convocata multitudine discipulorum, dixerunt: Non convenit, ut nos derelicto sermone Dei, ministremus mensis. ...
91r Homilia XLI. Et placuit hic sermo coram tota multitudine: & elegerunt Stephanum, virum plenu[m] fide & spiritu sancto, & Philippum, & Prochorum, & Nicanorem, & Timonem, & Parmenam, & Nicolaum poselytum Antiochenum. ...
92v Homilia XLII. Porrò Stephanus plenus fide & potentia, edebat prodigia & signa magna in populo. Surrexerunt autem quidam ex Synagoga, quae vocabatur Libertinorum & Cyrenensium, & Alexandrinorum, & eorum qui ex Cilcia erant & Asia, disputantes cum Stephano: & non poterant resistere sapientiae & spiritui quo loquebatur. Tunc subornarunt viros, qui dicerent: Audivimus hunc loquente[m] verba blasphema in Mosen & Deu[m]. ...
94v Caput VII.
94v Homilia XLIII. Dixit autem summus Sacerdos: Num haec ita habent? At ille ait: Viri fratres & patres audite: Deus gloriae apparuit patri nostro Abrahae, cum esset in Mesopotamia, priusquam habitaret in Charran. Et dixit ad illum: Exi è terra tua & è cognatione tua, & veni in terram, quamcunq[ue] tibi monstravero. ...
96r Homilia XLIIII. Et non dedit illi haereditatem in ea, ne vestigium quidem pedis: & pro missit illi eam se daturum in possessionem, & semini eius post ipsum, cum illi non esset filius. Locutus est autem Deus sic: Semen tuum inquilinum erit in terra aliena, & subiicient illud servituti, & male tractabunt annis quadringentis. ...
98v Homilia XLV. Et dedit illi testamentum Circuncisionis: atq[ue] hic genuit Isaacum, & circuncidit eum octavo die. Et Isaac genuit Iacobum, & Iacob duodecim patriarchas. Et patriarchae invidia extimulati, Iosephum vendiderunt in Aegyptum. ...
100v Homilia XLVI. Venit autem fames super universam terram Aegypti & Chanaan, & afflictio magna, nec inveniebant frumenta patres nostri. Cum verò audivisset Iacob, esse frumenta in Aegypto, misit illuc patres nostros primùm. Secundo autem adventu agnitus fuit Ioseph à fratribus suis. Et innotuit Pharaoni genus Iosephi. ...
102r Homilia XLVII. Ut autem appropinquavit tempus promissionis, quam iuraverat Deus Abrahamo, crevit populus & multiplicatus est in Aegypto, donec surrexit rex alius, qui non noverant Iosephum. Hic dolose circumveniens genus nostrum, afflixit patres nostros, ut exponeret infantes suos, ne sobole augerentur. Quo tempore Moses natus est, qui Deo gratus fuit, & nutritus est per tres menses in domo patris. ...
103v Homilia XLVIII. Ut verò illi impletum fuit quadraginta annnorum tempus, subiit in cor eius, ut inviseret fratres suos, filios Israel. Et cum vidisset quendam iniuria affectum, defendit & vindicavit eum qui affligebatur, caeso Aegyptio. ...
105v Homilia XLIX. Et expletis annis quadraginta, visus est illi in deferto montis Sina angelus Domini in flammeo incendio rubi. Moses autem ut vidit, admiratus est visionem. Porrò cum accederet ad considerationem, facta est ad eum vox Domini: Ego sum Deus patrum tuoru[m], Deus Abrahami, Deus Isaaci & Deus Iacobi. ...
107r Homilia L. Hunc Mosem, quem negaverant, dicentes: Quis te constituit principem & iudicem? Hunc, inquam, Deus principem & redemptorem missit in manu angeli, qui illi apparverat in rubo. Hic eduxit eos, edens pro digia & signa in Aegypto, & in mari rubro, & in deserto annis quadraginta. Hic est Moses, qui dixit filiis Israel: Prophetam vobis suscitabit Dominus Deus vester, ex fratribus vestris, sicut me: Ipsum audite.
108v Homilia LI. Hic est, qui fuit in ecclesia in deserto cum angelo, qui loquebatur ei in monte Sina, & cum patribus nostris, qui suscepit sermonem vivum ut daret nobis. Cui nolverunt obedire patres nostri, sed repulerunt, & adversi sunt corde suo in Aegyptum, dicentes Aaroni: Fac nobis deos, qui nos praecedant. ...
110r Homilia LII. Convertit aute[m] se Deus, & tradidit eos, ut colerent militia[m] coeli, que[m]admodum scriptum est in libro prophetarum: Nunquid victimas & hostias obtulistis mihi per annos quadradinta in deserto, domus Israel? Et suscepistis tabernaculum Moloch, & sydus Dei vestri Remphan, figuras quas fecistis ad coelendum eas. Ideo transferam vos ultra Babylonem.
112r Homilia LIII. Tabernaculum testimonii fuit patribus nostris in deserto, quemadmodum ordinaverat is, qui cum Mose loquebatur, ut faceret illud secundùm formam quam viderat. Quod etiam qui successerunt patres nostri, induxerunt cum iesu in possessionem gentium, quas expulit Deus à facie patrum nostrorum, usque ad dies David: qui invenit gratia[m] coram Deo, & petiit, ut inveniret habitaculum Deo Iacobi. ...
113r Homilia LIIII. Duri cervice & in circuncisi corde & auribus: Vos semper spiritui sancto resistitis. Sicut patres vestri, ita & vos: Quem prophetarum non persecuti sunt patres vestri? & occiderunt eos: qui praenuntiarunt de adventu Iusti illius: cuius vos nunc proditores & occisores facti estis. Qui accepistis legem per dispositiones angelorum, nec servastis. Porrò haec audientes, dissecaba[n]tur cordibus suis, & strideba[n]t dentibus suis in ipsum.
114v Homilia LV. Cum autem esset plenus spiritu sancto, intentis in coelum oculis, vidit gloriam Dei, & Iesum stantem à dextris Dei, & dixit: Ecce, video coelos apertos, & filium hominis stantem à dextris Dei. Clamantes autem voce magna, continuerunt aures suas, & impetum fecerunt unanimiter in eum, & eiectum extra urbem lapidarunt. ...
115v Caput VIII.
115v Homilia LVI. Facta est autem illo die persecutio magna adversus ecclesia[m], quae erat Hierosolymis: & omnes dispersi sunt per regiones Iudae[a]e & Samari[a]e praeter apostolos. Curaverunt autem unà Stephanum viri religiosi, feceru[n]tq[ue] planctum magnum super eum. ...
117r Homilia LVII. Philippus autem cum venisset in urbem Samariae, praedicavit illis Christum. Attendebant autem turbae unanimiter his quae dicebantur à Phlippo, cum audirent & viderent signa, quae edebat. Nam cum multos immundi spiritus detinerent, clamantes voce magna exibant. ...
118v Homilia LVIII. Porrò cum credidissent Philippo evangelizanti de regno Dei, & de nomine Iesu Christi, baptizati sunt viri simul & mulieres. Sed & Ipse quo que Simon credidit, & baptizatus adhaerebat Philippo, vidensq[ue] virtutes & signa quae fiebant, obstupebat. Cum autem adivissent Apostoli, qui erant Hierosolymis, quod Samaria recepisset verbum Dei, miserunt ad eos Petrum & Ioannem. ...
120r Homilia LIX. Cum vidisset autem Simon, quod per impositionem manuum apostolorum daretur spiritus sanctus, obtulit illis pecunias, dicens: Date & mihi potestatem hanc, ut cuicunq[ue] imposuero manus, accipiat spiritum sanctum. Petrus autem illi dixit: Pecunia tua tecum sit in perditionem: quia donum Dei existimavisti pecuniis parari. ...
121v Homilia LX. Porrò illi testificati & locuti sermonem Domini, redierunt Herosolymam, & multis pagis evangelizaverunt. Angelus autem Domini locutus est Phlippo, dicens: surge, & vade meridiem versus, ad viam, quae descendit ad Hierusalem ad Gazam: haec est deserta. ...
123r Homilia LXI. Porrò argumentum scripturae, quam legebat, erat hoc: Tanqua[m] ovis ad mactationem ductus est, & tanquam agnus cora[m] tondente se mutus: sic non apervit os suum. In humilitate eius indicium eius sublatum est. Generationem verò eius quis enarrabit? Quoniam tollitur de terra vita eius. ...
124v Homilia LXII. Cum autem pergerent in via, venerunt ad quandam aquam. Et dixit Eunuchus: Ecce aqua, quid obstat quò minus baptizer? Dixit aute[m] Phlippus: Si credis ex toto corde, licet. Et respondens ille dixit: Credo filiu[m] Dei esse Iesum Christum. Et iussit sisti currum, ac descenderunt ambo in aquam, Phlippus simul & Eunuchus, & baptizavit eum. ...
126r Caput IX.
126r Homilia LXIII. Saulus aute[m] adhuc spirans minas & caedem adversus disipulos Domini, veniens ad summum Sacerdotem, petiit ab eo epistolas Damascum ad synagogas, ut si quos inveniret huius sectae, seu viros seu mulieres, vinctos duceret Hierosolymam. ...
128r Homilia LXIIII. Tum [Saulus] tremens & stupens dixit: Domine, quid me vis facere? Et dominus ad illum: Surge & ingredere in urbem, & dicetur tibi, quid te oporteat facere. Viri autem, qui cum illo proficiscebantur, stabant attoniti, audientes quidem vocem, neminem veròvidentes. ...
129v Homilia LXV. Erat autem quidam discipulus Damasci, nomine Ananias, & dixit ad illum in visione dominus: Anania. Ille autem ait: Ecce ego domine. Dominus autem ad eum: Surge & vade in viam, qu[a]e vocatur Recta, & quaere in domo Iudae Saulum, nomine Tarsensem. ...
131r Homilia LXVI. Abiit autem Ananias, & ingressus est in domum, & cum imposuisset ei manus, dixit: Saul frater, Dominus misit me, Iesus scilicet, qui tibi apparvit in via, qua veniebas, ut visum recipias, & implearis spiritu sancto. Et continuo deciderunt ab oculis eius tanquam squamae, & visum recepit: & surgens baptizatus est, & sumpto cibo convalvit. ...
133r Homilia LXVII. Cum autem dies complures transacti essent, consilium inter se inierunt Iudaei, ut illum interficerent. Sed cognit[a]e sunt Saulo illorum insidi[a]e. Et custodiebant portas die nocteq[ue], ut eum interficerent. ...
134v Homilia LXVIII. Porrò ecclesiae per totam Iudaeam, & Galilaeam, & Samariam, habebant pacem & aedificabantur, & ambulabant in timore domini & consolatione sancti spiritus replebantur. ...
136r Homilia LXIX. Ioppe autem quaedam erat dispicula, nomine Thabita, quae si interpreteris, dicitur Dorcas Haec erat plena bonis operibus & ellemosynis, quas faciebat. Accidit autem in diebus illis, ut aegrotaret & moreretur. Cum autem lavissent, posuerunt in coenaculo: & cum vicina esset Lydda Ioppe, discipuli qui audierant Petrum illic esse, miserunt ad eum, rogantes, ne gravaretur ad eos usq[ue] venire. ...
137v Caput X.
137v Homilia LXX. Vir autem quidam erat Caesareae, nomine Cornelius, Centurio ex cohorte, quae dicitur Italica, pius ac timens Deum cu[m] toto domo sua, faciensq[ue] eleemosynas multas populo, & orans Deum affiduè. Is vidit in visione manifeste circiter horam nonam diei, Angelum Dei ingredientem ad se, & dicentem sibi: Corneli. ...
139v Homilia LXXXI. Postquam verò abiit angelus qui locutus erat Cornelio, vocavit duos ex famulis suis, & militem pium ex his qui sibi adhaerebant: & cum narravisset illis omnia, misit ipsos Ioppen. Postridie verò cum illi iter facerent, & appropinquarent urbi, ascendit Petrus super tectum domus, ut oraret, circiter horam sextam. ...
141v Homilia LXXII. Cum autem in seipso anxie dubitaret Petrus, quae na[m] esset visio, quam viderat: ecce viri qui missi erant à Cornelio, sciscitati de domo Simonis astiterunt ad ianuam. Et evocaro quopiam, interrogaverunt an Simon cognomine Petrus illis hospitium haberet. ...
143r Homilia LXXIII. Et colloquens cum illo, introivit: & invenit multos qui convenerant, dixitq[ue] illis: Vos scitis, quod nefas sit viro Iudaeo adhaerere alienigenae, vel ad eum accedere. At mihi Deus ostendit, nullum hominem communem vel immundum dicendum esse. Quare absque contradictione veni accersitus. Rogo igitur, quam ob causam accersivistis me? ...
144v Homilia LXXIIII. Petrus autem aperiens os dixit: In veritate comperio, quòd non sit personarum acceptor Deus: sed in omni gente qui timet ipsum, & operatur iustitiam, is acceptus est illi. Sermonem, quem misit Deus filiis Israel, annuncians pacem per Iesum Christum. (Hic est omnium Dominus) vos novistis.
146r Homilia LXXV. Vos [inquam] novistis, Verbum quod divulgatum fuit per totam Iudaeam, initio facto à Galilaea, post baptismum, quem praedicavit Iohannes: nempe Iesum à Nazareth, ut illum unxerit Deus spiritu sancto & virtute: qui obambulavit benefaciens & sanans omnes, qui oppressi erant diaboli tyrannide: Quoniam Deus erat cum illo.
147v Homilia LXXVI. Et nos sumus testes omnium quae fecit in regione Iudaeorum & Hierosolymis: quem occiderunt suspensum in ligno. Hunc Deus suscitavit tertio die, & conspicuum exhibuit, non toti populo, sed testibus prius ad hoc delectis à Deo ...
149r Homilia LXXVII. Adhuc loquente Petro verba haec, cecidit spiritus sanctus super omnes qui audiebant sermonem. Et obstupuerunt qui ex Circuncisione erant fideles, quotquot venerant cum Petro, quod etiam super gentes donum spiritus sancti effusum esset. ...
150v Caput XI.
150v Homilia LXXVIII. Audiverunt autem Apostoli & fratres, qui in Iudaea erant, quod ge[n]tes quoq[ue] recepissent verbum Dei: & cum Petrus ascendisset Hierosolymam, disceptabant adversus eum, qui erant ex Circuncisione, dice[n]tes: Ad viros praeputium habentes ingressus es, & comedisti cum illis. ...
152v Homilia LXXIX. Haec vero cum audivissent, quieverunt & glorificaverunt Deum, dicentes: Ergo & gentibus Deus poenitentiam dedit ad vitam. Porrò, qui dispersi fuerant à tribulatione, quae contigerat propter Stephanum, transierunt usq[ue] in Phoeniciam, & Cyprum, & Antiochiam, nemini loquentes sermonem, nisi Iudaeis solis. ...
154r Homilia LXXX. Pervenit autem rumor de ipsis ad aures ecclesiae, quae erat Hierosolymis, & miserunt Barnabam, ut transiret Antiochiam usque. Qui cum venisset, & vidisset gratiam Dei, gravisus est, adhortatus est omnes, ut proposito cordis adhaererent Domino. Nam erat vir bonus, & plenus spiritu sancto & fide. ...
156r Homilia LXXXI. Caeterum in illis diebus venerunt ab Hierosolymis prophetae Antiochiam. Surgens autem unus ex illis nomine Agabus, significavit per spiritum famen magnam futuram in toto terrarum orbe, quae accidit sub Claudio Caesare. ...
157v Caput XII.
157v Homilia LXXXII. Eode[m] autem tempore iniecit Herodes rex manus, ut affligeret quosdam ex ecclesia. Occidit autem Iacobum, fratrem Iohannis gladio. Et videns quod hoc placeret Iud[a]eis, perrexit comprehendere & Petrum. Erant autem dies azymorum. ...
159v Homilia LXXXIII. Cum autem eum producturus esset Herodes, nocte illa dormiebat Petrus inter duos milites, victus duabus catenis, & custodes ante ostiu[m] servabant carcerem. Et ecce Angelus Domini astitit, & lumen refulsit in habitaculo. Percusso autem latere Petri, excitavit eum, dicens: Surge ocyus. Et exciderunt catenae de manibus eius. ...
161r Homilia LXXXIIII. Et re perpensa Petrus venit ad domum Mariae matris Iohannis, qui cognominabatur Marcus: ubi erant multi congregati & orabant. Cum autem pulsasset Petrus ad ostium atrii, prodiit puella ad subauscultandu[m] nomine Rhode. Et cum agnovisset vocem Petri, prae gaudio non aperuit atrium, sed introcurrens nunciavit Petrum stare ante atrium. ...
163r Homilia CLXXXV. Porrò Herodes infensus erat Tyriis & Sidoniis. At illi unanimiter venerunt ad eum, & persuaso Blasto, qui praeerat cubiculo Regis, petebant pacem: eò quod aleretur regio ipsorum à ditione regia. ...
164v Caput XIII.
164v Homilia LXXXVI. Erant autem quidam in ecclesia, quae Antiochiae erat, prophetae & doctores, Barnabas & Simon, qui vocabatur Niger, & Lucius Cyrenaeus & Manaen, qui cum Herode tetrarcha enutritus fuerat, & Saulus. ...
166r Homilia LXXXVII. Cum autem peragravissent insulam usque ad Paphum, invenerunt quendam magnum pseudoprophetam Iudaeum, cui nomen erat Bariesu, qui erat cum Sergio Paulo proconsule, viro prudente. Hic accersitis Barnaba & Saulo, quaerebat audire sermonem Dei. ...
167v Homilia LXXXVIII. Cum autem à Papho solvissent qui cum paulo erant, venerunt Perge[m] Pamphiliae. Iohannes autem digressus ab ipsis reversus est Hierosolyma[m]. Caeterum illi peragratis regionibus, à Perga venerunt Antiochiam Pisidiae: & ingressi synagogam die sabbatorum, sederunt. Post lectionem vero Legis & Prophetarum miserunt praesides synagogae ad eos, dicentes: Viri fratres, si quis est in vobis sermo exhortationis ad populum, dicite.
169v Homilia LXXXIX. Exurgens autem Paulus, cum manu silentium indixisset, ait: Viri Israelitae, & qui ex vobis timent Deum, audite: Deus populi huius elegit patres nostros, & populum in altum evexit, cum inquilinus esset in terra Aegypti, & cu[m] brachio excelso eos inde eduxit, & circiter quadraginta annos eorum mores pertulit in deserto. ...
171r Homilia XC. Et sublato Saule suscitavit illis Davidem in Regem, cui testimonium reddens, dixit: Inveni Davidem filium Iesse, virum secundùm cot meum, qui faciet omnes voluntates meas. ...
172r Homilia XCI. Viri fratres, filii generis Abrahami, & qui in vobis timent Deum, vobis sermo salutis huius missus est, Nam qui habitant Hierosolymis, & principes eorum, cum eum ignorarent, & voces prophetarum, quae per omne sabbatum leguntur, eo damnato impleverunt. Cumq[ue] nullam causam mortis invenissent, postularunt à Pilato, ut eum occideret. Et postquam consumarunt omnia, quae de ipso scripta sunt, sublatum è ligno posuerunt in monumentum. ...
174r Homilia XCII. Et nos vobis evangelizamus promissionem patribus factam, quod illam Deus impleverit filiis eorum, nimirum nobism excitato Iesu, sicut & in Psalmo primo scriptu[m] est: Filius meus es tu, ego hodie genui te. Quod autem suscitaverit eum ex mortuis, non amplius reversuru[m] in corruptionem, sic dixit: Dabo vobis sancta David fidelia. ...
175v Homilia XCIII. Notum ergo sit vobis, viri fratres, quod per hunc vobis remissio peccatorum annuntiatur, & ab omnibus, a quibus non potuistis in Lege Mosis iustificari, in hoc omnis qui credit iustificatur. ...
177r Homilia XCIIII. Exeuntibus autem è Synagogis Iudaeis, rogabant gentes, ut interme dio sabbato loquerentur ipsis verba. Soluto autem coetu, secuti sunt multi ex Iudaeis & religiosis proselytis Paulum & Barnabam, qui alloquentes ipsos suadebant, ut perseverarent in gratia Dei. ...
179r Homilia XCV. Audientes autem gentes gravisae sunt, & glorificabant sermonem Domini, & crediderunt quotquot erant ordinati ad vitam aeternam. Divulgabatur autem sermo Domini per totam legionem. ...
181r Caput XIIII.
181r Homilia XCVI. Factum est autem Iconii, ut simul ingrederentur Synagogam Iudaeorum, & loquerentur sic, ut crederet magna multitudo Iudaeorum simul & Graecorum. Qui verò increduli erant Iudaei concitaverunt & exacerbaverunt animos gentiu[m] contra fratres. ...
182v Homilia XCVII. Et quidam vir Lystris sedebat, debilis pedibus, claudus ab utero matris suae, qui nunquam ambulaverat. Hic audivit Paulum loquentem. Qui intuitus eum, & videns quod fidem haberet se salvum fore, dixit, magna voce: Tibi dico: In nomine Domini Iesu Christi surge super pedes tuos rectus. ...
184r Homilia XCVIII. Porrò cum audissent Apostoli, Barnabas & Paulus, disruptis vestibus suis insilierunt in turbam, clamantes ac dicentes: Viri, cur haec facitis? Nos quoque iisdem quibus vos malis obnoxii sumus homines: annunciantes vobis, ut à vanitatibus istis convertamini ad Deum vivum, qui fecit coelum & terram, & mare, & omnia quae in eis sunt. ...
186r Homilia XCIX. Supervenerunt autem ab Antiochia & Iconio Iudaei, qui cum persuasissent turbis, & Paulum lapidassent, extraxerunt eum extra urbem, existimantes ipsum esse mortuum. ...
188v Homilia C. Quum autem suffragis creavissent illis per singulas ecclesias presbyteros, precanti cum ieiuniis, commendarunt eos Domino, in quem crediderant, & per Pisidiam transeuntes venerunt in Pamphyliam. Et cum locuti essent Pergae sermonem, descenderunt in Attaliam, atq[ue] inde navigarunt Antiochiam, unde fuerant commissi gratiae Dei in opus, quod co[m]pleverant. ...
189v Caput XV.
189v Homilia CI. Et quidam qui descenderant à Iudaea, docebant fratres: Nisi circuncidamini secundum ritum Mosis, non potestis salvi fieri. Quum itaq[ue] orta esset seditio & disceptatio non exigua Paulo & Barnabae contra illos, statuerunt ut Paulus & Barnabas, & quidam alii ex ipsis, ascenderent ad Apostolos ac presbyteros Hierosolymam super quaestione hac. ...
191v Homilia CII. Surrexerunt autem quidam ex secta Pharisaeorum, qui crediderant, dicentes, quod oporteret eos circuncidere, & praecipere ut servarent legem Mosis. Convenerunt autem Apostoli & presbyteri, ut dispicerent de hoc negotio. Sed cum magna disceptatio fuisset exorta, surgens Petrus dixit ad eos: Viri fratres, vos scitis quod ab antiquis diebus Deus in nobis elegit, ut per os meum audirent gentes verbum Evangelii, & crederent. ...
193v Homilia CIII. Postquam verò illi conticuerunt, respondit Iacobus, dicens: Viri fratres, audite me. Simeon narravit, quemadmodum primum Deus visitaverit, ut sumeret ex gentibus populum in nomine suo. ...
195r Homilia CIIII. Tunc visum est Apostolis & Presbyteris cum tota Ecclesia, delectos viros ex ipsis mittere Antiochiamcum paulo & Barnaba, Iudam cognomine Barsabam & Silam, viros primarios inter fratres, missis per manus eorum literis in hanc sententiam: Apostoli & Presbyteri & fratres, his qui sunt Antiochiae, & in Syria & Cilicia fratribus, qui sunt ex gentibus, Salutem. ...
197r Homilia CV. Illi ergo dimissi venerunt Antiochiam, & congregata multitudine reddiderunt epistolam. Quam cum legissent, gavisi sunt super consolatione. Iudas autem & Silas, cum essent & ipsi Prophetae, multo sermone adhortati sunt fratres, confirmaveruntq[ue]. Commorati autem illic ad tempus, dimissi sunt cum pace à fratribus ad Apostolos. ...
198v Caput XVI.
198v Homilia CVI. Pervenit autem Derben & Lystram: & ecce discipulus quidam erat ibi nomine Timotheus, filius cuiusdam mulieris Iudaeae fidelis, patre autem Graeco. Huic testimonium bonum reddebatur à fratribus, qui Lystris erant & Iconii. ...
220r Homilia CVII. Quum autem peregrassent Phrygiam & Galaticam regionem, vetiti a spiritu sancto loqui sermonem in Asia, profecti in mysiam, tentaba[n]t ire in Bithyniam, & non permissit eos spiritus. Quum autem pertransissent Mysiam, descenderunt Troadem. Et visio per noctem Paulo apparuit. Vir Macedo quidam erat stans & deprecans eum, & dicens: Profectus in Macedoniam succurre nobis. ...
201r Homilia CVIII. Eramus autem in eadem urbe diebus aliquot commorantes, & die sabbatorum egressi sumus ex urbe iuxta flumen, ubi solebat esse precatio, & sedentes loquebamur mulieribus quae convenerant. ...
202v Homilia CIX. Accidit autem euntibus nobis ad precationem, ut puella quaedam habens spiritum Pythonis, occurreret nobis, quae quaestum magnum prae stabat dominis suis divinando. Haec subsecuta Paulum ac nos, clamabat dicens: Isti homines servi Dei exelsissimi sunt, qui annunciant nobis via[m] salutis. Hoc autem faciebat mutis diebus. Paulus autem aegrè ferens, & conversus spiritui dixit: Praecipio tibi in nomine Iesu Christi, ut exeas ab ea. Et exiit eadem hora.
203v Homilia CX. Videntes autem Domini eius, quod abiisset spes quaestus sui, apprehensum Paulum & Silam traxerunt in forum ad principes, & offerentes eos magistratibus, dixerunt: Isti homines conturbant civitatem nostram, cum sint Iudaei: & annunciant instituta, quae non licet nobis suscipere ne que servare, cum simus Romani. ...
205r Homilia CXI. Media autem nocte Paulus & Silas orantes laudabant Deum. Exaudiebant autem eos qui vincti erant. Subito verò terraemotus factus est magnus, ita ut concuterentur fundamenta carceris. Et statim aperta sunt omnia ostia, & omnium vincula soluta sunt. ...
206v Homilia CXII. Et assumptis ilis in illa hora noctis, abluit plagas: & baptizatus est ipse & omnes domestici illius continuo. Cumq[ue] perduxisset eos in domu[m] suam, apposuit eis mensam, & exultavit quod cum universa domo sua credidisset Deo. Cum verò dies ortus esset, miserunt magistratus apparitores, dicentes: Dimitte homines illos. Nuntiavit autem custos carceris sermones hos Paulo: Miserunt magistratus ut dimittamini. ...
208v Caput XVII.
208v Homilia CXIII. Quum autem iter fecissent per Amphipolim & Apolloniam, venerunt Thessalonicam, ubi erat Synagoga Iudaeorum. Secundum consuetudinem autem suam Paulus introivit ad eos, & per sabbata tria disserebat eis è scripturis, adaperiens & allegans, quod Christum oportuerit pati & refurgere à mortuis, & quod hic sit Christus Iesus, quem ego (inquit) annuncio vobis. ...
209v Homilia CXIIII. Zelo autem commoti Iudaei increduli, & assumptis quibusdam circumforaneis, viris malis, & coacta turba concitaverunt urbem: & urgentes domum Iasonis, quaerebant eos producere ad populum. Illis autem non inventis, clamantes: Hi qui terrarum orbem turbarunt, huc etiam venerunt: quos clanculum excepit Iason. Et hi omnes contra Caesaris decreta faciunt, regem alium dicentes esse Iesum. ...
211r Homilia CXV. Hi autem generosiores erant quàm Thessalonicenses, qui receperunt sermonem cum omni animi promptitudine, quotidie scrutantes scripturas, an haec ita se haberent. Et multi quidem ex illis crediderunt, & Graec[a]e mulieres honestae & viri non pauci. Cum autem cognovissent Thessalonicenses Iudaei, quod & Berrhoeae annuntiatus esset â Paulo sermo Dei, venerunt etiam illic commoventes turbas. ...
212r Homilia CXVI. Paulus autem cum Athenis eos expectaret, incandescebat spiritus eius in ipso, cum videret idololatri[a]e dedidam civitatem. Disputabat igitur in Synagoga cum Iudaeis & religiosis, & in foro quotidie cum his, qui in ipsum incidebant. Quidam autem Epicuraei & Stoici philosophi disceptabant cum eo. ...
214r Homilia CXVII. Stans autem Paulus in medio Areopagi, ait: Viri Athenienses, per omnia fere superstitiosiores vos video. Praeteriens enim & contemplans religiones vestras, inveni & aram, in qua scriptum erat: Ignoto Deo. Que[m] igitur ignorantes colitis, hunc ego annuncio vobis. Deus qui fecit mundum & omnia quae in eo sunt, hic coeli & terrae cum sit Dominus, non in manufactis templis habitat, nec manibus hominum colitur, indigens aliquo: cum ipse det omnibus vitam & halitum per omnia.
215v Homilia CXVIII. Fecitq[ue] [Deus] ex uno sanguine omne genus hominum, ut inhabitaret super universam faciam terrae, definivitq[ue] praestituta tempora & terminos habitationis eorum, ut quaererent Deum, si forte palpent eum, & inveniant. Quamuis non longe absit ab unoquoq[ue] nostrûm. In ipso enim vivimus, movemur & sumus: ficut & quidam vestratium poetarum dixerunt. ...
217r Homilia CXIX. Et tempora quide[m] huius ignorantiae cùm hactenus dissimularit Deus, nunc annunciat omnibus hominibus, ut ubiq[ue] resipiscant: eò quòd statuit diem, in quo iudicaturus est orbem terrarum in iustitia, per eum viru[m] quem definivit, fide omnibus praestita, cùm eu[m] excitavit à mortuis. Cùm autem audissent resurrectionem mortuorum, alii quidem rideba[n]t, alii verò dixerunt: Audiemus te hoc iterum. ...
218r Caput XVIII.
218r Homilia CXX. Post haec Paulus digressus Athenis venit Corinthum. Et nactus quendam Iudaeum, nomine Aquilam, Ponticum genere, qui nuper venerat ab Italia, & Priscillam uxorem eius (eò quod praecipisset Claudius omnes Iudaeos Roma decedere) accessit ad eos: & quia eiusdem erat artificii, mansit apud eos & operatus est. ...
219v Homilia CXXI. Contradicentibus autem illis & blasphemantibus, excutiens vestime[n]ta dixis ad eos: Sanguis vester super caput vestrum. Mundus ego posthac ad gentes vadam. Et migrans inde intravit in domum cuiusdam nomine lusti, colentis Deum, cuius domus contigua erat Synagogae. Crispus autem archisynagogus credidit Domino cum tota domo sua: multiq[ue] Corinthiorum audientes credebant & baptizabantur. ...
221v Homilia CXXII. Porrò cum Gallio Achaiae proconsulem ageret, insurrexerunt uno animo Iudaei in Paulum, & adduxerunt eum ad tribunal, dicentes: Contra legem hic suadet hominibus colere Deum. Cum autem Paulus iam pararet aperire os, dixit Gallio ad Iudaeos: Si qua iniuria esset aut facinus malum, ô Iudaei, meritò vos sustinerem. ...
223r Homilia CXXIII. Paulus verò deinde commoratus dies multos, valedicto fratribus ab navigautt in Syriam, comitantibus eum Priscilla & Aquila, cum sibi totondisset caput in Cenchreis. Habebat enim votum. Devenitq[ue] Ephesum, & illos ibi relinquit. ...
224v Homilia CXXIIII. Iudaeus autem quidam Apollos nomine, Alexandrinus genere, vir eloquens devenit Ephesum, potens in scripturis. Hic erat institutus in via Domini, & servens spiritu loquebatur, & docebat diligenter ea quae sunt Domini: sciens tantum baptisma Iohannis. Atque hic coepit libere loqui in Synagoga. ...
227r Caput XIX.
227r Homilia CXXV. Factum est autem Apollos esset Corinthi, ut Paulus peregratis superioribus partibus veniret Ephesum: & repertis quibusdam discipulis, dicit ad eos: An spiritum sanctum accepistis postquam credidistis? At illi dixerunt ad eum: Imò, neq[ue] an sit spiritus sanctus, audivimus. ...
228r Homilia CXXVI. Introgressus autem Synagogam liber, loquebatur ad tres menses, disputans & suadens de regno Dei. Cum autem quidam indurarentur, nec crederent, male loquentes de via coram multitudine, digressus ab illis, segregavit discipulos, quotidie disputans in schola Tyranni cuiusdam. ...
229v Homilia CXXVII. Tentaverunt autem quidam e circumcuntibus Iudaeis Exorcistis in vocare super eos, qui habebant spiritus malos, nomen Domini Iesu, dicentes: Adiuramus vos per Iesum, quem Paulus praedicat. Erant autem quidam filii Scevae Iudaei principis sacerdotum septem, qui hoc facieba[n]t. ...
231r Homilia CXXVIII. His autem expletis, proposuit Paulus in spiritu, transita Macedonia & Achaia ire Hierosolymam, dicens: Postquam fuero ibi, oportet me & Romam videre. Missis autem in Macedoniam duobus qui ministrabant sibi, videlicet Timotheo & Erasto, ipse remansit ad tempus in Asia. Ortus est autem illo tempore tumultus non exiguus de illa via. ...
232r Homilia CXXIX. His auditis repleti sunt ira, & exclamaverunt dicentes: Magna Diana Ephesiorum. Et impleta est civitas tota confusione. Et impetum fecerunt uno animo in theatrum, correpto Gaio & Aristarcho Macedonibus, comitibus Pauli. Paulo autem volente intrate ad populum, non permiserunt discipuli. ...
233v Homilia CXXX. Cum autem sedasset scriba turbam, dixit: Viri Ephesii, quis enim est hominum qui nesciat Ephesiorum civitatem cultricem esse magnae De[a]e Dianae, & à Iove delapsi simulachri? Cum autem haec sint extra controversiam, oportet vos sedatos esse, & nihil praecipitanter agere. Adduxistis enim homines istos, neq[ue] sacrilegos neq[ue] contumeliosos in deam vestram. ...
234v Caput XX.
234v Homilia CXXXI. Postquam autem cessavit tumultus, vocatis ad se Paulus discipulis, complexusq[ue] illos, profectus est ut iret in Macedoniam. Cum autem perambulasset partes illas, & exhortatus eos fuisset multo sermone, venit in Graeciam. Et ibi peractis mensibus tribus, cum essent illi fruct[a]e insidi[a]e a Iudaeis solutoro in Syriam, habebat in animo ut reverteretur per Macedoniam. ...
235v Homilia CXXXII. Uno autem die sabbatorum, cum convenissent discipuli ad frangendum panem, Paulus disserebat eis, profecturus postridie, protraxit q[ue] sermonem usq[ue] ad mediam noctem. Erant autem lucernae multae in coenaculo, ubi erant congregati. ...
237v Homilia CXXXIII. A Mileto autem missis Ephesum nuntiis, accersivit Seniores ecclesiae. Qui cum pervenissent ad ipsum, dixit eis: Vis scitis `a primo die, quo ingressus sum Asiam, quomodo vobiscum per omne tempus fuerim, serviens Domino cum omni animi humilitate, cumq[ue] multis lachrymis & tentationibus, quae mihi acciderunt ex insidiis Iudaeorum ...
238v Homilia CXXXIIII. Et nunc ecce ego alligatus spiritu proficiscor Hierosolymam, quae in ea obventura sint mihi ignorans: nisi quod spiritus sanctus per singulas urbes testificatur, dicens quod vincula & afflictiones me manent. Verum nihil mihi curae est, nec vita ipsa preciosa est mihiipsi, ut absolvam cursum meum cum gaudio, & ministerium quod accepi à Domino Iesu ad testificandum evangeliu[m] gratiae Dei. ...
240v Homilia CXXXV. Attendite ergo vobis ipsis & cuncto gregi, in quo vos spiritus sanctus posuit episcopos, ad pascendam ecclesiam Dei, quam acquisivit sanguine suo. Ego enim hoc novi, quod ingressuri sint post discessum meum lupi graves in vos, non parcentes gregi. Et ex vobisipsis emergent viri loquentes perversa, ut abducant discipulos post se. ...
242v Homilia CXXXVI. Argentum & aurum, aut vestem nullius concupivi. Imò ipsi scitis, quod usibus meis, & iis qui mecum sunt, suppeditaverunt manus hae. Omnia ostendi vobis, quod sic laborantes oportet suscipere infirmos, ac meminisse verborum Domini Iesu: quoniam ipse dixit: Beatum est dare potius quàm accipere. ...
244r Caput XXI.
244r Homilia CXXXVII. Cum autem factum esset, solvissemus avulsi ab eis, recto cursu venimus Coum, & sequenti die Rhodum, & inde Pataram. Et nacti navem, quae traiiciebat in Phoenicen, ea conscensa solvimus. Cum autem coepisset apparere nobis Cyprus, relicta ea ad sinistram, navigavimus in Syria[m], av venimus Tyrum: nam huc navis exponebat onus. ...
245v Homilia CXXXVIII. Postridie verò qui cum Paulo erant, profecti venerunt Caesaream. Et ingressi domum Philippi Evangelistae, qui erat unus è septem, mansimus apud eum. Huic autem erant filiae virgines quatuor prophetantes. Et cum permaneremus dies complures, advenit quidam à Iudaea Propheta, nomine Agabus. ...
246v Homilia CXXXIX. Postero autem die introivit nobiscum Paulus ad Iacobum, omnesq[ue] adfuerunt Seniores. Quibus salutatis narravit per singula, quae Deus fecisset inter gentes per ministerium ipsius. Al illi cum audissent, glorificabant Dominum, dixeruntq[ue] ei: Vides frater, quot millia sunt Iudaeorum, qui crediderunt, & omnes sunt studiosi Legis. ...
248r Homilia CXL. Tunc Paulus assumptis viris, postero die purificatus cum illis intravit in templum, annuntians explectionem dierum purificationis, donec offeretur pro unoquoque eorum oblatio. Cum autem septem dies iam penè essent expleti, qui ex Asia erant Iudaei, cum vidissent eum in templo, conturbarunt totum populu[m], & iniecerunt ei manus, clamantes: Viri Israelitae, succurrite. ...
249v Homilia CXLI. Tunc accedens tribunus apprehendit eum, & iussit alligari catenis duabus, & interrogavit quis nam esset & quid fecisset. Alii autem aliud clamabant in turba. Et cum non posset certum cognoscere prae tumultu iussit eum duci in castra. Cum autem venisset ad gradus, contigit ut portaretur à militibus propter violentiam turbae. ...
250v Caput XXII.
250v Homilia CXLII. Viri fratres & patres, audite meam, qua nunc apud vos utor excusationem. Cum autem audissent, quod Hebraea lingua ipsi loqueretur, magis praestiterunt silentium. Et dicit: Ego quidem sum vir Iud[a]eus natus in Tharso Ciliciae, educatus autem in hac urbe ad pedes Gramalielis, institutus accuratè in Lege patria, studiosus Dei, sicut & vos omnes estis hodie: qui hanc viam persecutus sum usque ad mortem, alligans ac tradens in carceres tam viros quàm mulieres ...
251v Homilia CXLIII. Accidit autem mihi iter facienti & appropinquanti Damasco, circiter meridiem, ut subitò de coelo circumfulgaverit me lux multa, cecidiq[ue] in terram, & audivi vocem dicentem mihi: Saul, Saul, quid me persequeris? Ego verò respondi: Quis est Domine? Dixitq[ue] ad me: Ego sum Iesus ille Nazarenus quem tu persequeris. ...
253r Homilia CXLIIII. Ananias autem quidam, vir pius secundum legem, testimonio probatus omnium illic habitantium Iudaeorum, veniens ad me, & astans, dixit mihi: Saul frater, recipe visum. Et ego eadem hora recepto visu vidi illum. At ille dixit: Deus patrum nostrum praeparavit te, ut cognosceres voluntatem suam, & videres Iustrum, & audires voce[m] ex ore eius: quia eris testis illi apud omnes homines eoru[m] quae vidisti & audivisti. ...
254r Homilia CXLV. Factum est autem cum essem reversus Hierosolymam, & orarem in templo, ut raperer extra me, ac viderem eum, dicentem mihi: Festina, & exi velociter Hierosolyma: quoniam non recipient testimonium tuum de me. Tum ego dixi: Domine, ipsi sciunt, quod ego coniiciebam in carceres, & caedebam in singulis Synagogis eos qui credebant in te. ...
255r Homilia CXLVI. Vociferantibus autem eis, & proiicientibus vestimenta, & pulverem iactantibus in aerem, iussit Tribunus eum induci in castra, & imperavit eum flagris examinari, ut sciret propter quam causam sic acclamarent ei. Et cum astrinxisset eum loris, dixit astandi sibi Centurioni Paulus: Num hominem Romanum & indemnatum licet vobis flagellare? Quo audito, Centurio accessit ad Tribunum, & nuntiavit ei dicens, Quid facturus es? hic enim homo Romanus est. ...
256r Caput XXIII.
256r Homilia CXLVII. Intentis autem oculis in Concilium Paulus ait: Viri fratres, Ego omni conscientia bona conversatus sum coram Deo usq[ue] in hodiernum die[m]. Princeps autem sacerdotum Ananias praecepit astantibus sibi, ut percuterent os eius. ...
257r Homilia CXLVIII. Sciens autem Paulus, quod una pars esset Sadducaeorum, & altera Pharisaeorum, exclamavit in Concilio: Viri fratres, ego Pharisaeus sum, filius Pharisaei: de spe & resurrectione mortuorum ego iudicor. Et cum hoc dixisset, facta est seditio inter Pharisaeos & Sadducaeos, & scissa est multitudo. ...
258v Homilia CXLIX. Sequenti autem nocte assistens ei Dominus ait: Bono animo esto Paule. Ut enim testificatus es de me Hierosolymis, sic te oportet & Romae testari. Orto autem die collegerunt se quidam ex Iudaeis, & devoverunt se, dicentes, neque esuros neque bibituros se, donec occiderent Paulum. Erant autem plures quàm quadraginta viri, qui hanc coniurationem fecerant. ...
259v Homilia CL. Accersito autem Paulus ad seuno ex Centurionibus, ait: Adolescentem und adduc ac Tribunum: habet enim quod renuntiet ei. Et ille quidem assumens eum duxit ad Tribunum, & ait. Vinctus Paulus accersitum me rogavit, ut hunc adolescentem perducerem ad te, habentem aliquid quod loquatur tibi. ...
260v Homilia CLI. Scripsitq[ue] Tribunus literas in hanc formam: Claudius Lysias pr[a]esta[n]tissimo Praesidi Felici salutem. Virum hunc comprehensum à Iudaeis, cum iam propè esser interficiendus, superveniens cum militibus eripui, cognito quod Romanus esset. Volensq[ue] scire causam, ob quam accusarent illum, deduxi in concilium eorum. ...
262r Caput XXIIII.
262r Homilia CLII. Post quinque autem dies descendit Princeps Sacerdotum Ananias cum Senioribus & Tertullo quodam oratore, qui comparverunt coram Praeside contra Paulum. Et citato Paulo coepit accusare Tertullus, dicens: Nos per te tu[a]eq[ue] prudenti[a]e egregia in hac gente facinora multam pacem consecutos esse, & prorsus & ubique agnoscimus, praestantissime Felix, cum omni gratiarum actione. ...
263r Homilia CLIII. Respondit autem Paulus, cum annuisset ipsi Praeses ut diceret: Acquiore animo pro me ipso causam dico, cum sciam te à multis iam annis fuisse iudicem genti huic: qui possis cognoscere, quod non plures sunt mi hi dies quàm duodecim, ex quo ascendi adoraturus Hierosolymam. ...
264r Homilia CLIIII. Post annos autem plures accessi, eleemosynas exhibiturus in gentem meam, & oblationes: in quibus compererunt me purificatum in templo, haud cum turba neque cum tumultu. Quidam autem ex Asia Iudaei, quos oportebat apud te praesto esse, & accusare si quid habere[n]t adversum me: aut hi ipsi dicant, si quid deprehenderunt in me iniquitatis, cum steti in Concilio: nisi de una hac voce, qua clamavi inter eos stans: De resurrectione mortuorum ego iudicor hodie à vobis. ...
265r Homilia CLV. Post aliquot autem dies, cum advenisset Felix cum Drusilla uxore sua quae erat Iudaea, accersivit Paulum, & audivit eum de fide, quae est in Christum. Disputante autem illo de iustitia & temperantia, & de iudicio futuro, tremefactus Felix respondit: In praesentia abi: caeterum opportunitatem nactus, accersam te. Simul & illud sperans fore, ut pecunia sibi daretur à Paulo, ut solveret ipsum. ...
266v Caput XXV.
266v Homilia CLVI. Festus ergo suscepta provincia, post triduum ascendit Hierosolymam ab urbe Caesarea. Significaruntq[ue] illi principes sacerdotum ac primo res Iudaeorum de Paulo, & rogabant cum, postulantes favorem adversus eum, ut accerseret eum Hierosolymam, insidias tendentes ut interficerent cum in via. Festus autem respondit, ut servaretur quidem paulus Caesarae, se verò brevi illò profecturum. ...
268r Homilia CLVII. Festus autem volens gratificari Iudaeis, respondens Paulo, dixit: Vis Hierosolymam ascendere, & ibi de his iudicari apud me? Dixit aute[m] Paulus: Ad tribunal Caesaris sto, ubi oportet me iudicari. Iudaeis nullam iniuriam feci, sicuti & tu melius nosti. Si enim iniustè quid facio, vel dignum aliquid morte commisi, non recuso mori. ...
269r Homilia CLVIII. Et cum dies aliquot transacti essent, Agrippa Rex & Bernice descenderunt Caesaream, salutaturi Festum. Et cum dies complures ibi commorarentur, Festus Regi retulit causam Pauli, dicens: Vir quidam est relictus à Felice vinctus, de quo cum venissem Hierosolymam, significarunt mihi principes sacerdotum & seniores Iudaeorum, postulantes adversus eum iudicium. ...
270r Homilia CLIX. Postero autem die cum venisset Agrippa & Bernice cum multo apparatu & introisset in auditorium cum Tribunis & viris principalibus civitatis: iubente Festo adductus est Paulus. Et dicit Festus: Agrippa Rex, & omnes qui simul adestis nobiscum viri, videtis hunc hominem, de quo omnis multitudo Iudaeorum interpellavit me, & Hierosolymis & hic, acclamantes, non oportere eum vivere amplius. Ego verò comperi, nihil dignum morte eum admisisse. ...
271v Caput XXVI.
271v Homilia CLX. Agrippa verò ad Paulum ait: Permittitur tibi loqui pro temetipso. Tune Paulus extenta manu pro se dicebat: Super omnibus, de quibus accusor à Iudaeis, Rex Agrippa, existimo me beatum, qui causam dicturus sum apud te hodie: cum tu maximè sis gnarus earum, qu[a]e apud Iudaeos sunt & consuetudinum & quaestionum. ...
272v Homilia CLXI. Et nunc ob spem repromissionis, quae ad Patres nostros facta est à Deo, sto iudicio subiectus: ad quam duodecim tribus nostr[a]e instanter nocte & die colentes Deum sperant se perventuras. De qua spe accusor, Rex Agrippa à Iudaeis. Cur incredibile iudicatur apud vos, si Deus mortuos suscitat?
273v Homilia CLXII. Et ego quidem existimabam me adversus nomen Iesu Nazareni multa oportere repugnando facere. Quod & feci Hierosolymis, & multos sanctorum ego carceribus inclusi, à principibus Sacerdotum potestate accepta: & cum occiderentur, detuli sententiam. Et per omnes Synagogas frequenter puniens eos, compellebam blasphemare. ...
274v Homilia CLXIII. Sed exurge & sta super pedes tuos. Ad hoc enim apparui tibi, ut co[n]stituam te ministrum ac testem & eorum qu[a]e vidisti, & eorum in quibus apparebo tibi: eripiens te à populo & gentibus, in quas nunc temitto, ut aperias oculus earum, ut convertantur à tenebris ad Iucem, & à potestate satanae ad Deum, ut accipiant remissionem peccatorum & sortem inter sanctificatos per fidem, quae est in me.
275v Homilia CLXIIII. Unde, Rex Agrippa, non fui inobediens coelesti visioni: sed his qui sunt Damasci primum & Hierosolymis, & per omnem regionem Iudae[a]e, deinde & gentibus annunciavi ut repiscere[n]t, & converterentur ad Deum, opera facientes digna ponitentiae. Horum causa Iudaei me in templo comprehensum tentarum interficere. ...
276v Homilia CLXV. Haec autem cum pro se diceret, Festus magna voce ait: Infanis Paule, mult[a]e literae te ad infaniam co[n]vertunt. Et Paulus, Non insanio, inquit, praestum timisse Feste, sed veritatis & sobrietatis verba eloquor. Scit enim de his Rex, apud quem & libere loquor. Latere enim eum nihil horum arbitror. Neque enim hoc in angulo gestum ess. ...
278r Caput XXVII.
278r Homilia CLXXVI. Postquàm autem decretum est, ut nos navigaremus in Italiam, tradiderunt & Paulum & quosdam alios vinctos Centurioni, nomine Iulio, cohortis Augustae. Conscensa autem nave Adramyttina, navigaturi iuxta loca Asiae solvimus, perseverante nobiscum Aristarcho Macedone Thessalonicense. ...
279r Homilia CLXVII. Multo autm tempore peracto, & cum iam esset periculosa navigatio, quod iam ieiunium quoq[ue] praeteriisset: ad monebat eos Paulus, dicens eis: Viri, video quod iniuria multoq[ue] damno non solum oneris & navis, sed etiam animarum nostrarum futura sit navigatio. Centurio autem gubernatori & nauclero magis credebat quàm iis quae à Paulo dicebantur. ...
280v Homilia CLXVIII. Cum autem multa iam esset inedia, tunc stans Paulus in medio eoru[m] dixit: Oportebat quidem, ò viri, mihi obtemperando, no[n] solvere à Creta, nec accersere nobis iniuriamhanc & iacturam Et nunc hortor, ut bono animo sitis. Iactura enim animae nulla erit ex vobis, sed tantum navis. ...
281v Homilia CLXIX. Sed postquam quarta decima nox supervenit, navigantibus nobis in Adria, circa medium noctis, suspicabantur nautae apparere sibi aliquam regionem. Qui & demissa bolide repererunt passus viginti. Ac pusillum inde digressi, rursum demissa bolide repererunt passus quindecim. Timentesq[ue] ne in aspera loca inciderent, de puppi iactis ancoris quatuor, optabant diem oriri. ...
282v Homilia CLXX. Eramus verò universae animae in navi ducentae septuaginta sex. Et satiati cibo, allevabant navem, eiicientes triticum in mare. Cum autem dies esset, terram non agnoscebant: sinum verò quendam animadverterunt habentem littus, in quod cogitabant appellere navem. Et cum anchoras sustulissent, committebant se mari, simul laxatis iuncturis gubernaculorum, & sublato artemone ad aurae flatum, tendebant ad littus. ...
283v Caput XXVIII.
283v Homilia CLXXI. Et cum evasissent, tunc cognoverunt quod Melite insula vocaretur. Barbari verò praestabant non vulgarem humanitatem nobis. Accensa enim pyra recipiebant nos omnes propter imbren qui imminebat, & propter frigus. Cum congregasset autem Paulus farmentorum multitudinem, & imposuisset in ignem, vipera è calore prorepens, invasit manum eius. ...
284v Homilia CLXXII. In illis autem locis erant praedia primati insulae, nomine Publico, qui nos exceptos triduo benigne tractavit hospitio. Contigit autem patrem Publii febribus ac dysenteria vexatum decumbere. Ad quem Paulus intravit, & cum orasset imposuissetq[ue] ei manus, sanavit eum. Hoc igitur facto caeteri quoq[ue] qui habebant infirmitates in insula, accedebant ac sanabantur. ...
285v Homilia CLXXIII. Et inde cum audivissent fratres de nobis, prodierunt in occursum nobis usq[ue] ad Appii forum ac tres Tabernas. Quos cum vidisset Paulus, gratiis actis Deo sumpsit fiduciam. Cum autem venissemus Romam, Centurio tradidit vinctos Principi exercitus. Permissum autem est Paulo, ut maneret solus cum custodiente se milite. ...
287r Homilia CLXXIIII. Cum autem constituissent illi diem, venerunt ad eum in hospitium co[m]plures, quibus exponebat testificans regnum Dei, suadensq[ue] eis de Iesu ex Lege Mosis & Prophetis, à mane usque ad vesperam. Et quidam credebant his quae dicebantur, quidam verò non credebant. ...
289r Homilia CLXXV. Mansit autem Paulus biennio toto in suo conducto, & suscipiebat omnes qui ingrediebantur ad ipsum, praedicans regnum Dei, ac docens quae sunt de Domino Iesu cum omni fiducia, nemine prohibente.
Divi Hieronymide Actis Apostolorum iudicium.
Back cover