zum Inhalt
mehr
Schnellsuche:
OK
Ergebnisliste
Titel
Inhalt
Übersicht
Seite
Dubois, François: FR. SYLVII || AMBIANI || PROGYMNASMATVM || SEV || INSTITVTIONVM || in artem oratoriam || CENTVRIAE TRES:|| ... ||. Köln : Ciotti, Giovanni Battista, 1589
Inhalt
Vorderdeckel
Titelblatt
3
Francisci Sylvii In Artis Oratoriae Institutiones, Ad Robertum Vatellum Sancti Fusciani in Sylva Abbatem ...
3
Prooemium.
15
Centuria Prima.
15
Unde quaerenda sit orationi elegantia. Caput I.
17
Orationis obscuritas quo sit modo vitanda. Caput II.
17
Comparativam & superlativum substantivo postponi elegantius. Caput III.
19
Quod nomina ea quae numerum significant, substantivis postponantur. Caput IIII.
20
Adiectivum dissyllabum substantivo pluribus syllabis facto postponendum esse. Cap. V.
22
Quàm vox omnis post substantivum locari postulet. Caput VI.
24
Quod nullus post substantivu[m] non ineleganter collocari soleat. Cap. VII.
25
Alienum, aliud, alterum, utrunque, solum, ullum, tale, singula, aliaque hoc genus adiectiva substantivis postponenda. Cap. VIII.
26
Quando tale & aliud praeponantur. Cap. IX.
28
Quod pronomen adiectum substantivo suo postponatur. Cap. X.
31
Pronomen adiectivum inter adiectivum necnon ac substantivum collocandum. Cap. XI.
34
Omne, nullum aut adiectivum numerale quo in loco ponatur, si adiectivum aliud adiungatur. Cap. XII.
36
Inter adiectivum & substantivum si quid interponitur, nihil referre utrum praeponatur, sed praeponi substantivum solitum esse crebrius. Cap. XIII.
37
Adiectivis aliis substantiva postponi solere saepius. Cap. XIIII.
39
Nomina mensurae in accusativo vil genitivo ponenda. Cap. XV.
41
Nomina significantia tempus, in accusativo casu poni venustius, atque inibi quando in ablativo ponenda sint. Cap. XVI.
43
Nomina tempus significantia cum aliis nominibus numerum significantibus coniuncta in accusativo, cum aliis in ablativo usurpanda esse. Cap. XVII.
45
Nomina tempus significantia, in ablativo ponenda esse: si particula ante vel post interveniat. Cap. XVIII.
46
Nomina numerum significantia quomodo dividantur. Cap. XIX.
48
Numerorum nomina dividi à poetis, ob oratoribus componi. Cap. XX.
49
Mille & sexcenta aliter ab oratoribus, aliter à poetis dici solere. Cap. XXI.
51
Numeralia quaedam vocabula usu imperitorum foedata esse. Cap. XXII.
52
Substantivum nomen syllabis multis factum in orationis principio usitatè multum collocari. Cap. XXIII.
53
Polysyllabum nomen sunstantivum in fine orationis non minus eleganter poni posse. Cap. XXIIII.
56
Adiectivum polysyllabum in principio orationis canorum esse. Cap. XXV.
58
Canoram esse collocationem adiectivi syllabas multas habentis, si in fine orationis collocetur. Cap. XXVI.
60
Collocanda esse in principio orationis vocabula in dus, in da, in dum, quae neceßitatem quandam significant. Cap. XXVII.
61
Huiusmodi vocabula neceßitatem significantia, etiam in sine orationis esse collocanda. Cap. XXVIII.
62
Comparativum in principio orationis poni non inusitatè. Cap. XXIX.
63
Quod comparativum in orationis fine positum multam habeat elegantiam. Cap. XXX.
65
Quod superlativum in fronte orationis positum canorum sit. Cap. XXXI.
66
Superlativo in sine Orationis collocato orationem fieri elegantiorem. Cap. XXXII.
67
Quod vox omnis in orationis principio non lepidè parum collocetur. Cap. XXXIII.
69
De eadem voce, quod in fine orationis non minus elegantur collocari possit. Cap. XXXIII.
70
Quod vocanula nemo, nullus, nihil, aliaque si qua ulla sunt negativa, in orationis principio ponantur. Cap. XXXV.
72
Quod eadem vocabula in fine orationis nonnunquam haud illepidè posita sint. Cap. XXXVI.
73
Verbum modi finiti quod multis syllabis constat, inorationis principio non ileganter poni. Cap. XXXVII.
74
Huiusmodi verbum finiti modi multis factum syllabis in sine orationis poni saepius. Cap. XXXVIII.
77
Esse videatur quam usitatè à M. Tullio in orationis calce ponatur. Cap. XXXIX.
79
Quod verbum sum ponatur eleganter in principio orationis. Cap. XL.
81
Quod verbum sum ponatur eleganter in fine orationis, si praecedat comparativum aut superlativu[m]. Cap. XLI.
81
Post comparativum aut superlativum in fronte orationis positum verbum Sum poni non inelega[n]ter. Cap. XLII.
82
Verbo sum in fine orationis locum aptum esse, si nomen substantivum praeponatur. Cap. XLIII.
84
De eodem verbo sum posito post adiectivum in orationis principio collocatum. Cap. XLIIII.
85
Quod verbum sum in fine orationis usitatè multùm ponatur, si adiectivum praecedat. Caput XLV.
87
Orationem esse elegantem quae verbo sum claudatur, ante quod ponatur nomen in dus, in da, aut in dum exie[n]s, quod neceßitatem significet. Caput XLVI.
89
Quod post vocabula nullus, nemo aut nihil in orationis principio posita, verbum sum lepidè ponatur. Caput XLVII.
91
In orationis medio verbum sum collocandum esse post comparativum, superlativum, substantivum, adiectivum, negativam vocem, aut nomen in dus, in da, vel in dum. Cap. XLVIII.
94
Particulam non, poni non ineptè ante verbum sum in fine orationis positum. Cap. XLIX.
96
A nominibus in literas ndus exeuntibus comparationem nullam deduci, itemque de nonnullis comparativis ac superlativis quibus usi sunt veteres. Cap. L.
99
Comparativum pro positivo quando eleganter ponatur. Cap. LI.
101
Magis quam sine ulla voce media elegantius dici. Caput LI.
102
De particula ut posita post particulam quàm, ratione comparativi usurpata[m], quid habeat elega[n]tiae. Cap. LIII.
104
De co[m]parativis duobus particula Quàm coniunctis, quid habeant elegantiae. Caput LIIII.
104
Quod particula quàm, inter vocabula duo collocata, ante comparativum ponenda sit. Cap. LV.
106
Quod contra, comparativum non ineleganter praeponatur vocabulis particula quàm coniunctis. Cap. LVI.
107
Quod verbum malo vocabulis coniunctis coniunctione quàm postponatur aut praeponatur. Cap. LVII.
108
Cum vocabulis duobus coniunctis particula Quàm, si quod aliud conveniat, quòd utrique postponatur elegantius. Cap. LVIII.
109
Adverbia superlativi gradus terminari in e, vel in o, vel in um, tantum. Déque adverbio potißimè quòd Latinè dicatur. Cap. LIX.
111
De adverbiis quantitatis in um: quòd comparativis adiungi poßit. Déque particulis tam & quam, quibus adiunctae inveniantur. Cap. LX.
113
Quod adverbia adiectivis nominibus, aut adverbiis ab adiectivis nominibus factis postponatur, aut si praeponatur, in medio aliquid non ineleganter ponatur. Cap. LXI.
115
Orationem non invenustam eam esse, in qua positivum à superlativo factum positivum regatur à superlativo, quod ex positivo altero factum sit. Cap. LXII.
116
Quod superlativi à comparativo recti in ablativo significatus multum augeatur. Cap. LXIII.
118
Superlativi augmentum quibus particulis adiunctis fiat: quòdque unusquisque cum superlativo adiungatur. Ac de comparativo de pluribus generis eiusdem dicto. Caput LXIIII.
120
Particula vel, adiuncta cum superlativo, quid habeat venustatis. Caput LXV.
121
Quod adverbia comparativi gradus aut superlativi perinde ut nomina casum regant. Cap. LXVI.
122
Quodnomen aut adverbium gradus co[m]parativi adiectivum aut substantivu[m] aut participium in ablativo casu regat non vulgariter. Cap. LXVII.
124
Quos casus regant nomina comparativi gradus aut superlativi, praeter eos, qui ne vulgò quidem literatorum ignoti sunt. Cap. LXVIII.
125
Quod nomen superlativi gradus substantivum in casu genitivo numeri multitudinis regat elegantius, quàm sibi conveniens habeat. Cap. LXIX.
127
Quod in generis partitione nomen genus significans ponatur in casu genitivo vel ablativo cum ex propositione, vel è, vel de. Cap. LXX.
129
Particulam eo quod cum comparativo positam dici pro eo quod est praecipuè quia. Cap. LXXI.
132
Quo pro ut coparativo quàm positivo adiungi saepius. Cap. LXXII.
134
Quo pro quanto, & Hoc vel eo pro tanto simul ponenda esse. Cap. LXXIII.
135
Semitarium illud secundum quòd quisque, qua dicendi ratione evitari possit. Cap. LXXIIII.
137
Quod omnis & quisque omnibus comparationis gradibus adiungi poßint. quamuis hoc superlativo, illud positivo & comparativo & adiungatur saepius. Cap. LXXV.
140
Quod cum pronomine sui vel suus, & qui, adiungatur quisque non omnis. Cap. LXXVI.
142
Quod relativo impedienti vulgatum orationis ordinem sua non desit elegantia. Cap. LXXVII.
144
Pronomen ipsum cum pronomine alio in casibus diversis eleganter poni solere. Cap. LXXVIII.
147
Duo, tria, pluráve pronomina, iuxta se posita orationem venustare. Cap. LXXIX.
150
Si utriusq[ue] speciei Duo pronomina sint, utrum praeponendum sit. Cap. LXXX.
151
De collocatione pronominum utriusque speciei, quorum alteri apposita praepositio est. Cap. LXXXI.
152
Pronomen speciei posteriores quando sine substantivo eleganter usurpari solitum sit. Cap. LXXXII.
153
Aliqui qui, quod raro dicatur. Cap. LXXXIII.
155
Pronomen is, ea, id, non inusitatè dici pro relativo, qui, quae, quod. Cap. LXXXIIII.
158
Quod pronomen is, vel hoc pro tali positum, multam hebat elegantiam. Cap. LXXXV.
159
Rem prius dictam per pronomen illud, posterius dictam per pronomen hoc referri. Cap. LXXXVI.
161
Per Pronomen, hoc praeteritam rem aut presentem per Pronomen illud futuram aut dicendam demonstrari. Caput LXXXVII.
164
Quod hic personam primam, iste ad secundam, ille ad tertiam saepe referantur. Cap. LXXXVIII.
165
Hoc meum, hoc nostrum, tuum istud, istud vestrum, & à recentioribus & ab antiquis oratoribus dici eleganter. Cap. LXXXIX.
168
Id quod, pro eo quod est quae res, non incitè dici solitum. Caput XC.
170
Relativum vel adiectivum ad genus neutrum quando transferendum. Cap. XCI.
171
Quod relativum antecedentia duo habens, cum posteriore conveniat elegantius. Cap. XCII.
173
De relativo conveniente cum antecedente in tribus, genere, casu & numero, déque imperfecta oratione. Cap. XCIII.
175
Relativum, qui, quae quod antecedenti praeponendum. Cap. XCIIII.
177
Ante relativum quod, antecedens hoc vel id sine ullo medio praeponi. Cap. XCV.
179
Quod relativorum Pronominum elegantiam adverbia imitentur. Cap. XCVI.
180
Relativum qui, quae, quod, sine ullo antecedente tam à poetis quàm ab oratoribus non insolenter usurpari. Cap. XCVII.
182
Relativum, quod appellant accidentis, quo sit loco ponendum. Cap. XCVIII.
186
Pronomen qui, quae, quod, pro secundum quando ponatur eleganter. Cap. XCIX.
187
Qui ablativum pro quo aut pro quomodo poni non inusitatè. Caput C.
189
Centuria Secunda.
189
In oratione vitanda quae sint. Cap. I.
193
De parenthesi, quod rara brevisque esse debeat, quòdque in eodem sermone duae, interdum tres inveniantur. Cap. II.
196
De dicendi proprietate, quo retineda studio sit. Cap. III.
200
Quod retinendae proprietatis gratia quaedam vocum discrimina inventa sint. Cap. IIII.
202
Quod in oratione voces aliae detrahantur, aliae adiungantur ornatus gratia. Cap. V.
204
Pauluca qu[a]edam poetis familiaria quae oratores prorsus aspernati non sunt. Cap. VI.
206
Voces unius, duarum, ac plurium syllabarum commiscendas esse. Caput VII.
207
Indicendorum propositione, inque doctorum repetitione quid observato pulchrum sit. Cap. VIII.
208
Quum duobus correspondentia sermone eodem dicimus, quid ordo servandus. Cap. IX.
210
Quum aliaqua una vox in oratione eadem bis poni potest, quo in loco ponenda sit elegantius. Cap. X.
212
Quod inter vocabula duo copulata coniunctione copulativa eleganter ponatur quod cum utroque conveniat. Caput XI.
214
Quod pulchrum sit vocabula duo proximè sibi ponere: quae unum esse videantur. Caput XII.
216
Quod vocabulum unum in oratione eadem his positum sine ullo medio ponatur sibi proximè. Cap. XIII.
218
Vocabula duo ab eodem inclinata, aut quorum ab altero alterum factum sit, proximè sibi ponenda. Cap. XIIII.
220
Vocabula pro voce non pro significatu posita quo sint modo usurpanda. Caput XV.
223
Vocis alicuis repetitione orationis pondus augeri. Cap. XVI.
226
Vocabula multa sibi proxima à litera eadem vel syllaba incipere apud veteres vitiosum non fuisse. Et an aetate sequenti vitiosum fuerit. Cap. XVII.
229
Vocabulorum prope idem significantium usurpatione, orationis vim non parum augeri. Caput XVIII.
232
Interrogationis exclamationisque vim esse maximam. Caput XIX.
234
Quod in historia fabuláve narranda elegantius praesentis temporis quàm praeteriti verbum dicatur. Caput XX.
237
Malum adverbium interpositae indignationis apud autores non incelebres usitatum esse. Cap. XXI.
239
De Particula tandem quid habeat venustatis post vocem interrogandi. Caput XXII.
241
Deus immortalis, bone Deus, Iupiter, dii boni, dii daeque omnes, dii magni casu vocandi, quòd non leve pondus orationi adiungant. Cap. XXIII.
242
Dei quodnam epithetum sit. Cap. XXIIII.
243
Participium cum verbo & brevitatem & vehementiam afferre. Cap. XXV.
245
Quod in multis una oratione pariter dicendis iucunda sit varietas. Cap. XXVI.
247
Contrarii significatus vocabula propè se collocanda esse. Cap. XXVII.
249
Quod ea vocabula quae licet contraria non sint, de eodem tamen dici non possint, proximè sibi ponantur. Cap. XXVIII.
250
Contrariorum aut tanquam contrariorum id cui adiungitur praepositio, praeponendum esse. Cap. XXXIX.
251
Plus dici per negationem quàm per affirmationem. Cap. XXX.
253
Quod co[m]positae voces negativae pro simplicibus saepe dicantur. Cap. XXXI.
257
Quod nunquam & nullus eleganter dividantur. Cap. XXXII.
259
Quod homo adolescens, adolescens mulier, mulier ancilla, mulier meretrix, homo servus, antiquis inusitata non fuerint. Cap. XXXIII.
261
Quod composita vocabula dividantur, inque medio aliquid ponatur, aut partium ordo mutetur. Cap. XXXIIII.
264
Antequam & Priusquam dividi, inque medio aliquid interponi. Caput XXXV.
266
Inter adiectivi vocem ad genus neutrum traductam, & substantium in patrio casu ab eodem rectum, aliquid eleganter interfere[n]dum. Cap. XXXVI.
269
Non scio dicendum esse, sed haud scio, aut nescio. Cap. XXXVII.
271
Non quire quàm nequire elega[n]tius. Cap. XXXVIII.
272
Dignitatis nomen aut officii nomini proprio anteponi elegantius. Ca. XXXIX.
274
Nominibus propriis quod additum sit ad laudern aut vituperationem, id esse praeponendum. Cap. XL.
276
Quod cognomina nominibus propriis praeposita multam dicendi gratiam relinquant. Cap. XLI.
278
Quod inter praenomen & nomen, aut inter nomen proprium & cognomen aliquid interponatur. Cap. XLII.
280
Quod nomina propria hominum in numero multitudinis dicantur: quidque habeant significatus. Caput XLIII.
282
Cum nominibus singularis numeri quae collectiva dicunt, adiectivum ac verbu[m] numeri pluralis in oratione quoq[ue] soluta adiu[n]gi posse. Cap. XLIIII.
284
Quod patronymica nomina à poetis saepe, rarò ad orationibus usurpentur. Caput XLV.
284
De librorum déque disciplinarum nominibus adiectivis, in voce similibus contra vulgi sententiam. Caput XLVI.
287
In allegandis autorum sententiis post primum ali erumve vocabulum inquit, aut ait, ponendum esse. Cap. XLVII.
290
In citandis autoribus quando locus dicendus sit, & quando non. Cap. XLVIII.
292
In citandis autoribus observandum quid sit. Cap. XLIX.
294
Plenum genitivo elegantius quàm ablativo adiungi. Cap. L.
296
Verba significantia accusare, damnare, absolvere, genitivum regunt quàm ablativum elegantius. Cap. LI.
297
Verba pugnare, certare, litigare, aliáque hoc genus, quod casus regant elegantiùs. Cap. LII.
299
De praepositione De, quando ponatur pro ea quae est pro. Cap. LIII.
301
Verba esse nonnulla, quorum aliis vulgus detrahit praepositionem, aliis adiungit, contra ac doctiores faciant déque particula ex, pro ab posita. Caput LIIII.
305
Quum vox quaepiam est quae pro significatu eodem genitivum aliúmque casum regit, quòd cum genitivo, quàm cum casu alio dicatur elegantius. Caput LV.
308
De participio praesentis temporis, quando nomen sit. Cap. LVI.
309
Ab uno genitivo genitivum alium in numero eodem regirarum esse. Caput LVII.
310
Quod genitivus hominum pro humano saepe dicatur. Cap. LVIII.
313
Quod res gestae, quàm gesta dicantur usitatius. Cap. LIX.
315
Quae nomina in genitivo plurali etiam ab oratoribus concisa sint eleganter. Caput LX.
320
Verba in temporibus à preaterito in vi exeunte factis in medio concidi non inusitatè. Cap. LXI.
323
Cuius & cuias quo docendi genere usurpanda sint: quodq[ue] pro possessore dominus usitatè dicatur. Cap. LXII.
325
Genitivus cuius aut Quorum, quando praeponatur aut postponatur nomini substantivo à quo regitur. Caput LXIII.
328
Quod vocativus post pronomen co[n]gruere visus sit. Caput LXIIII.
329
Pronomen speciei prioris infinitivo cui praeconstruitur postponi. Cap. LXV.
333
Quod pronomen Primitivum participio & nonnunquam nomini adiectivo, cuius quasi substantivum est, postponatur. Cap. LXVI.
335
De Verbalibus adiectivis neceßitatem quandam significantibus non aspernanda traditio. Cap. LXVII.
337
Quod adiectiva h[a]ec in dus, neßecitatem significantia, dativum regant non ablativum cum praepositione à vel ab, nisi perrarò. Cap. LXVIII.
339
De gerundiis sexti casus, Quòd in gerundiva mute[n]tur eleganter. Cap. LXIX.
341
Quod ablativus absolute positus, in orationis principio aut ante verbum pr[a]ecipuum usurpari solitum sit. Cap. LXX.
343
Quod nomina in a exeuntia inclinamenti tertii, dativum & ablativum numeri pluralis in atis quam in atibus saepius finiant: cuiùsque declinationis ac generis quandam fuerint. Cap. LXXI.
345
De antiquis nominum casibus, quique eorum nunc loco dicantur. Cap. LXXII.
354
De Graecis vocabulis, in oratione latina qua sint declinatione usurpanda. Caput LXXIII.
359
Nomen personae dici elegantius quàm nomen domus. Cap. LXXIIII.
360
Nomen gentis, itémque nomen loci quando ponatur elegantius. Cap. LXXV.
364
Quod Rei nomen Quam personae maiorem habeat venustatem. Cap. LXXVI.
366
Invidere quem casum regat. Cap. LXXVII.
368
Quod cum verbo ignoscere, nomen rei pro nomine personae non inustatè dicatur. Cap. LXXVIII.
369
Quod substantiva nomina ab adiectivis facta pro adiectivis ipsis lepidè multum, & usitatè dicantur. Caput LXIX.
371
Terra Gallia pro eo quod est Gallia, aliáque hoc genus ab A. Gellio dici usitatius. Cap. LXXX.
373
Quod nominibus urbium propriis adiungi praepositio poßit, quòdque eadem à nominibus regionum detrahi poßit. Caput LXXXI.
376
Populum Romanum saepius dici quàm Romanos. Cap. LXXXII.
378
Quod aliud in oratione geminatu[m] multam habeat venustatem. Cap. LXXXIII.
379
Alio genere dicendi quod aliud itidem venustè bis ponatur. Cap. LXXXIIII.
381
Aliud & aliter bis poni elegantius quàm aliud quàm, & aliter quàm. Cap. LXXXV.
383
Nomen alienum usitatius dici quàm genitivum aliorum. Cap. LXXXVI.
384
Quod conciuis, compopularis, communiceps, coequalis, consodalis latinè non dicantur, quídque eorum loco dicendum sit. Caput LXXXVII.
390
Quod nomen vir in laude saepius, homo verò modò in laudem modò in vituperio dicatur. Cap. LXXXVIII.
392
Quod is qui docet doctor, aut pr[a]eceptor, aut magister, non regens, aut rector à doctoribus appellari solitus sit. Cap. LXXXIX.
395
Doctus, indoctus, eruditus, ineruditus, rudis, itémque verbum studere, quod casus regant: déque verbo docere qua significatione dicatur. Cap. XC.
399
Quod post adiectiva dignum, proptum, idoneum, elegantius ponas finitum verbum cum pronomine qui, quae quod, aut ut particula. Caput XCI.
400
Quod in malis rebus grave pro magno, & leve pro parvo dicantur: déque multo quando pro magno dicatur. Caput XCII.
402
Diutinu[m] pro logo, quu[m] te[m]pus significatur, dici non illepidè. Cap. XCIII.
403
Ferinam, bubulam, aprinam, vervecinam, aliáque hoc genus, sine substantivo vulgatiore ponenda. Caput XCIIII.
405
Vocabula genus & ordo in qua significatione à doctis dicantur, itémque versus quando usitatius quàm carmen dicatur. Cap. XCV.
408
Reliquum aut reliquias dii usitatius quàm residuum. Cap. XCVI.
410
Iure quàm iustè dici elegantius. Cap. XCVII.
412
Iusiurandum aut sacramentum non iuramentum Latinè dici. Itémque potionem dici usitatius quàm potum. Cap. XCVIII.
415
Aliquot dici elegantius, quàm quod vulgo dici solet, nescio quot. Cap. XCIX.
416
Superius, posterius, & proximum, quid habeant significatus. Cap. C.
419
Centuria Tertia.
419
Quum generalis sermo est, utamur tum eleganter verbo impersonali paßivae vocis. Cap. I.
422
Quum generalis sermo est, uti poßis non invenustè verbo modi coniunctivi personae secundae, numerae singularis. Caput II.
424
Quod item in sermone generali infinitivus cum verbo esse aut licere dicatur. Cap. III.
425
Quod à verbis deponentibus aut communibus no fiant impersonalia vocis passivae, quorum loco in sermone generali persona tertia numeri pluralis usurpanda sit. Cap. IIII.
427
Quod cum impersonali verbo activae vocis indefinitum impersonalis paßivae vocis aut paßivi verbi collocari debeat. Cap. V.
428
Verba iubere & imperare cum paßivis indefinitis quàm cum activis coniungi saepius. Cap. VI.
430
Infinitivu[m] paßivi verbi usitatius quàm activi cum verbo posse componi. Ibique an poßibile latinè dicatur. Caput VII.
432
Post verbum volo, nolo, aut malo, infinitivum paßivi elegantius quàm activi ponendum esse. Cap. VIII.
432
Post alia quoque vocabula infinitivum paßivum non incommodè collocari. Caput IX.
434
Quod verba curo, volo, nolo, malo, cupio, habeo pro debeo, & oportet, pro pr[a]esenti indefiniti activi participium praeteriti temporis habeant elegantius. Cap. X.
435
Quod item post verbum curo participium futuri in dus postponatur elega[n]tius quam infinitivum verbi activi. Caput XI.
437
Post verba necesse est, oportet, volo, nolo, malo, peto, rogo, precor, verbum modi coniunctivi sine particula ut, ponendum esse. Caput XII.
439
Quod it idem post verba curo, ce[n]seo, provideo, caveo, nuntio, suadeo, facio, reliquum est, verbum subiunctivi modi, omissa particula quòd, vel ut, vel ne ponatur. Cap. XIII.
441
Verbum, quaeso, quid habeat elegantiae, sicum verbo, modi imperativi adiungatur. Cap. XIIII.
442
Cum verbis opinor, puto, arbitror, credo, fateor, aliisque hoc genus multis, coniunctionem ut, non adiungi, déque verboru[m] eoru[n]de[m] usurpatione. Cap. XV.
444
Post licet, fas est, necesse est, facilè est, dativum non accusativum adiungendum esse, si sequatur verbum indefinitum. Cap. XVI.
446
A verbo paßivo, saepiúsque à praeteriti temporis participio dativum pro ablativo regi. Cap. XVII.
448
Quod participium praeteriti temporis factum à deponenti verbo activae significationis, utrunque significatum habeat, activum & paßivum. Capus XVIII.
450
De praeteriti perfecti modi indicativi persona tertia numeri pluralis in re exeunte. Cap. XIX.
453
Quod persona secunda vocis paßivae in re quàm in ris terminetur saepius. Caput XX.
455
De futuro imperativi, quod usurpatio eius in testamentis inque legibus apud veteres non infrequens fuerit. Caput XXI.
458
De futuris modorum subiunctivi, & infinitivi, quódque eorum loco alia dicantur tempora. Cap. XXII.
461
De verbo fore usurpato cum alio verbo finiti modi. Cap. XXIII.
463
Aliquot verba esse supina duo habentia, quorum ab altero praeteriti temporis, ab altero futuri participium profectum sit. Cap. XXIIII.
465
Composita àplicando, currendo, stando, quae praeterita quaeque supina habeant. Cap. XXV.
470
Quod pro perfectis, verba quae dicunt frequentativa ponantur: déque frequentativis saepius usurpatis. Caput XXVI.
472
Verba in sco exeuntia speciei derivatae pro primitivis non inusitate dici déque hoc genus verbis nonnulla prius dicta. Cap. XXVII.
473
Elegantius poni verbum de loco quam ad locum. Cap. XXVIII.
475
Irasci & succensere, cum dativo non cum accusativo praeposita praepositione iungenda esse. Cap. XXIX.
477
Quid & id cum verbis neutris usitatè multum dici. Caput XXX.
480
Quod huiusmodi vocabula in significatione eadem cum verbis activis aut paßivis, quódque cum verbis neutris alia quoque vocabula adiungantur. Caput XXXI.
482
A verbis neutris absolutis accusativum regi, vel aliunde, vel ab eode[m] verbo factum, indéque paßiva nonnunquam fieri. Cap. XXXII.
484
De verbo mutare quem casum post se habeat. Cap. XXXIII.
485
Odi & novi quam usitata sint. Caput XXXIIII.
489
Quod habito & colo ab oratoribus ac poetis usurpentur saepius, quódque habito urbem & in urbe, colo urbem & in urbe, dici poßit: atque inibi de verbis manere & morari. Cap. XXXV.
493
Verbum solere quid habeat ornamenti. Caput XXXVI.
495
Praeteritum imperfectum indicativi saepe idem significare, quod verbum solebat cum infinitivo verbi. Cap. XXXVII.
497
Verbum pati pro permittere, dictum, quòd multum habeat ornatus. Cap. XXXVIII.
498
Verbum negare poni eleganter, pro eo quod vulgo usitatius est dicere quòd non. Cap. XXXIX.
499
Quod eo es, & edo edis: comedo comes, & comedo comedis, exedo, exes, & exedo exedis promiscuè dicantur. Caput XL.
501
Primum pro primo, deinde pro secundo diei, quidque pro tertio dictum sit eleganter. Cap. XLI.
505
Unum pro primo, & alterum pro secundo in divisi generis partibus enumerandis appositè dici: déque altero qua poßit ratione dici. Cap. XLII.
509
Quod particulae eiusdem significatus iuxta se venustè ponantur. Caput XLIII.
513
Forsan, & forsitan à poetis, fortasse ab oratoribus dici saepius, quantúmque fortè & fortasse differant. Cap. XLIIII.
516
Usq[ue] ad & usque ab, quàm diversis modis à receptae fidei scriptoribus dicantur. Cap. XLV.
517
Quantum pro eo dici quod est prout: & dum pro quandiu vel donec. Caput XLVI.
519
Tantum abest, quantum habeat ornatus. Caput XLVII.
521
Certè pro saltem poni non inusitatè. Cap. XLVIII.
522
Quod me hercule quàm me hercules M. Tullio magis placuerit, déque iureiurando quod est medius fidius. Cap. XLIX.
525
Adverbia ea, plane, omnino, funditus, prorsus, quibus totum aliquid significamus. Caput L.
528
Quod quasi adverbium similitudinis sit: neque id significet in quo vulgo teri solet, déque particula ferè. Caput LI.
530
Si quid, quàm si aliquid dici solitum esse elegantius. Cap. LII.
532
Ne quid, & num quid, quòd elega[n]tius, dicantur quàm ne aliquid, & num aliquid. Cap. LIII.
534
Quòd quid dicatur elegantius quàm aliquid post quid, post quo pro quanto, post quum. Cap. LIIII.
535
Post particulas, sive, nisi, aliud, quid, quàm aliquid, ponitur elegantius. Cap. LV.
536
Post has particulas, ne si num, aliud, qua, non quae poni debere. Cap. LVI.
538
Sicubi siquando, necubi nequando, nuncubi nunquando, dicenda esse. Cap. LVII.
540
Post si, post ne, post num, aliquid poni posse si in medio aliquid interposueris. Caput LVIII.
541
Quod quisquam, quispiam, ullus, usqua[m], unquam, post negationem pona[n]tur elegantius, quàm aliquis, alicubi & aliquando. Cap. LIX.
544
Quod post interrogandi vocem, ullum, quicquam aut unquam, non aliquod aut aliquando collocari debeat. Caput LX.
545
Nullum aut nunquam cum ullo, quid habeat elegantiae. Cap. LXI.
546
Post particulam quàm, ratione comparativi positam, ponendum esse ullum, quidquam, aut unquam. Caput LXII.
547
Post particulam si, Quicquam, vel ullum, vel quippiam, vel unquam, non aliquid aut aliquando ponendum esse. Caput LXIII.
548
De particula sine, quod post eam ullus, aut quispiam saepius quàm aliquis ponatur. Cap. LXIIII.
550
Syllabarum plurium voces, particulis ac vel atque non ileganter coniungi. Caput LXV.
552
Polysyllabas dictiones postposita coniunctione, que, coniungendas esse. Caput LXVI.
554
Quod, post vocabula omne, totum, aliud, particula que postponatur. Cap. LXVII.
556
Quod particula quae, particulis non inclinatis non inconcinnè postponatur. Cap. LXVIII.
558
Particulam que, non ineleganter postponendam esse unius syllabae vocabulis. Caput LXIX.
560
Pronominibus particulam que postponi non ineleganter. Cap. LXX.
562
Coniunctiones que & ac, vel & iuxta se poni non invenustè. Cap. LXXI.
563
Post particulas contra, perinde, aequè, aliud, alienum, aliorsum, pro eo, ultra, aliter, ac, vel atque poni elegantius quàm particulam quàm. Cap. LXXII.
566
Contra pro econtrario eleganter poni, ac à contra à Plinio saepe usurpari. Caput LXXIII.
569
De particula ita, quum affirmativa responsio est, quòd modestè magis usurpanda sit. Cap. LXXIIII.
572
Ut ne, poni non inusitatè pro ne. Caput LXXV.
573
Quando ne ponatur elegantius quàm non. Caput LXXVI.
575
Particulam denique, tum usitatè dici, quum multa quae restant, summatim dicenda sunt. Cap. LXXVII.
577
Quod solum, tum venustet orationem magis, quum nomen quàm quum est adverbium: déque nomine dicto pro adverbio. Cap. LXXVIII.
578
Quod particulae &, etiam, quoque, habeant venustatis. Cap. LXXIX.
581
De particularum ne, quidem, venusta usurpatione. Cap. LXXX.
583
Inter non solum, non tantum, non modò, aliquid interponendum. Cap. LXXXI.
587
De particula si, non ponenda in orationis principio. Cap. LXXXII.
588
De particula ut, quod propè verbum ponatur. Cap. LXXXIII.
590
Quod particulae ne, dum, cur, & pronomen quod, in orationis medio collocentur. Cap. LXXXIIII.
591
Quod particula quu[m], in medio orationis quàm in principio ponatur elegantius. Caput LXXXV.
593
De particulis tum & quum, quomodo orationis pondus augeant. Cap. LXXXVI.
593
Particula quum posita cum genere, & tum cum minus generali sed maioris ponderis, quid habeat elegantiae. Caput LXXXVII.
596
Quum pro quando, & tum simul poni non inusitatè. Cap. LXXXVIII.
597
Generis alicuius divisi quum partes enumerantur, quòd scilicet aut videlicet non interponatur.Cap. LXXXIX.
600
Quod partes divisi alicuius generis in fine clausulae non ineleganter collocentur. Caput XC.
601
De particula sed, inter vocabula duo posita quando pulchrè omittatur. Caput XCI.
603
De usurpatione particularum an, ne, utrum, quum de pluribus quaestio est aut dubitatio. Cap. XCII.
605
Quod de re una quaerentes aut dubitantes, particula ne vel an, uti debeamus. Caput XCIII.
606
De particula nisi, pro ea quae est quàm, posita. Déque eadem & alioqui pro eo quod vulgò dicitur excepto quòd. Caput XCIIII.
609
Propterea, idcirco, ideo, eo cum particula quòd, quia, vel quoniam, dici venustè. Cap. XCV.
612
Praepositione[m] cum verbo composita[m], cum casu saepius repeti. Cap. XCVI.
515
Ad Veneris, ad Herculis, aliáque hoc genus qua ratione dicantur. Caput XCVII.
616
Quod particula in, pro ea quae est inter, ponatur non ineleganter. Cap. XCVIII.
617
Quod pronomen suum non reciprocum dici poßit, déque particula, in quibus adiungi poßit casibus. Cap. XCIX.
620
Praepositiones quem in oratione locum habiturae sint. Caput C.
Index Praeceptiuncularum, Quae Sparsim Hisce In Institutionum tribus Centuriis continentur.
Rückdeckel